Dinamik Böbrek Sintigrafisi (DTPA) – Nedir? Nasıl Yapılır?

Böbrek fonksiyonlarının işleyişini gözlemleyip yansıtabilen radyoaktif içerikli maddelerin direkt olarak damar yolu ile hastaya enjekte edilmesi ile yapılır.

Dinamik Böbrek ( DTPA ) Sintigrafisi Nedir?

Böbrek fonksiyonlarının işleyişini gözlemleyip yansıtabilen radyoaktif içerikli maddelerin direkt olarak damar yolu ile hastaya enjekte edilmesinden sonra böbreklerde dağılımının gözlemlendiği bir çekim yöntemidir. Verilmekte olan maddenin ve tutulum, atılımı gözlemlenerek böbrek fonksiyonları ölçülüp değerlendirilir.

Diğer sintigrafi çekimlerinde de olduğu gibi, dinamik böbrek çekimlerinde de hastanın rahatsızlığına ve doktorun uygun görmesine göre iki yöntem uygulanmaktadır. Bu yöntemleri birbirinden ayıran en önemli husus hastaya enjekte edilmekte olan ilacın türüdür. İçerisindeki kimyasal içeriği değişiklik gösterir.

Yapılacak testte hasta, çekimin yapılacağı odada görüntülemeyi yapacak kameraya uygun şekilde yatırıldıktan sonra enjekte edilecek olan radyoaktif maddenin damara verilmesi surati ile yapılır. Yapılan çekim yaklaşık olarak 30 ila 40 dakika arası sürer. Tüm bu zaman süresince kişinin hareket etmeden, sabit kalması sağlıklı bir görüntüleme çekimi için çok önemlidir. Bu çekim sırasında hastanın kıyafetlerini çıkartması istenmez.

DTPA Öncesi Yapılması Gerekenler?

• Hamile kişiler ya da hamilelik şüphesi taşıyan hastalar bu test öncesinde durumu mutlaka doktorlarına söylemeliler.
• Bebek emziren annelerde de bu testin yapılabilmesi mutlaka gerekli ise sintigrafi sonrasında çocuğu 6 saat süre ile emzirmeye ara vermelidir. Testin sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için aç ya da tok olması gibi bir şartı bulunmamaktadır.
• Test çekiminden önce bol bol su içmeniz istenecektir. Bol su içmek gerektiği için teste gelirken yanınızda su getirmeniz sizin için önemlidir. Getirilecek olan suyun test çekiminden ortalama yarım saat kadar önce içilmesi doktorunuz tarafından sizden istenecektir.
• Anne sütü ile beslenen çocuklarda beslenmenin ve su tüketilmesinin yapılacak çekim öncesinde tamamlanmış olması gerekir.
• Sintigrafi testi öncesinde hastanın idrarını yapması son derecede önemlidir. Test ardından da bol su ve sıvı alımı ile birlikte sık sık tuvalete gitmek test yüzünden vücudunuzda oluşacak radyasyondan korunma açısından faydalı olacaktır.
• Sintigrafi testi çekimine giderken daha öncesinde yaptırmış olduğunuz diğer test sonuçlarını da yanınızda getirmeniz, sintigrafi testi sonucunun doktorunuz tarafından daha iyi değerlendirilmesini sağlayacaktır.
• Testin ardından tekrardan yeme içme ve başkalarıyla temas etme konularında herhangi bir kısıtlama getirilmemektedir. Hasta hemen sonrasında normal yaşantısına devam edebilmektedir.

DTPA Nasıl Çekilir?

 Sıklıkla kullanılan radyofarmasotikler; Tc-99m DTPA,Tc-99m MAG3 Tc-99m DTPA idir. Neredeyse hepsi glomerüllerden atıldığı için glomerüler fonksiyonların saptanmasında en sık ve en çok kullanılan yoldur. Renal perfüzyon, glomerüler filtrasyon ve toplayıcı sistemlerin saptanmasında ve GFR(Glomerular filtration rate – Glomerüler filtrasyon hızı) ölçümlerinde kullanılır. Damardan enjekte edilmiş olan kimyasalların yaklaşık olarak % 90 ’ı ortalama dört saat icinde idrarla atılır.

Tc-99m MAG3’ün yüksek protein bağlanma oranları bulunmaktadır. Bu oran % 80 idir. Bu bağlanma, glomerüler filtrasyonla dışarıya atılmasını önler ve GFR (Glomerular filtration rate – Glomerüler filtrasyon hızı ) ölçümlerinde kullanılamaz. Nerede ise hepsine yakını tübüler sekresyon yöntemi ile atılır. Böbrek parankimi, pelvisi ve üreter görüntülemesi ile üreter dinamiği ve reflü konuları hakkında bilgiler verir.

Görüntüleme işlemi sırasında posterior şeklinde hasta sırt üstü uzanarak ya da oturarak çekim yapılabilir. Öncesinde böbrek nakli olan ve atnalı böbrekte anterior pozisyonlarda test çekimi yapılır. Kişilerin ise çekim süresince hareket etmemesi istenir.Radyofarmasötik ajanın verilmesi ile birlikte aynı zamanlı olarak dinamik çekim işlemine başlanır. Bu sırada ise radyofarmasötik ajanın böbreklerde birikmesi ve atılımı zamana göre izlenir. Üreteropelvik bileşke darlıkları vs gibi böbreğin kendi kendine radyofarmasotik ajanı atma işlemini gerçekleştiremediği durumlarda calışmanın ortalama 20. dakikasında diüretik enjeksiyonu damardan yapılır ve ardından diüretiğe böbreğin verdiği yanıt saptanır.