Emar Çekiminde Kontrast Madde Kullanımın Zararları ve Riskleri Nelerdir?

İlaçlı mr çekim işlemlerinde gadolinyum bazlı ilaçların kullanımı yapılır. İşlemlerin tamamının ilaçlı yapılması görüntü kalitesinin artmasına olanak sağlar.

Emar Çekiminde Gadolinyum İçeren Kontrast Kullanımı ve Yan Etkileri

Halk arasında emar olarak adlandırılan manyetik rezonans görüntüleme işlemi X ışınları kullanılmadığı için yan etki ve zarar meydana getirmeyen bir inceleme şeklidir. Mr işlemleri kontrast maddeli ya da kontrast maddesiz olarak yapılır. Bu da ilaçlı mr ya da ilaçsız mr anlamına gelen tekniklerdir. İlaçlı mr çekim işlemlerinde gadolinyum bazlı ilaçların kullanımı yapılır. İşlemlerin tamamının ilaçlı yapılması görüntü kalitesinin artmasına olanak sağlar. Ayrıca benze yapıda olan kas ve damarların birbirinden kolay şekilde ayrılmasına da olanak sağlamaktadır. Gadolinyum bazlı olan ilaçların belli başlı yan etkileri bulunmaktadır. Böbrek yetersizliği olan kişilerde organ ve doku sertleşmesi ile seyredebilir. Hatta bu kişilerde ölüme kadar gidebilecek olan risklere sebep olur. Bu madde ile alakalı olarak son dönemlerde yapılan araştırmalar sonucunda 4 ya da daha çok emar çekimi yapılan kişilerin beyin bölgelerinde gadolinyumun birikimine rastlandığı gözlemlenmiştir. Kontrast madde damar yolu ile verilir. Bu işlem yapıldıktan sonra hasta kişilerin böbrek yolu ile dışarı atılır. Dışarı atım esnasında eser düzeyde vücutta uzun dönem kalması da mümkündür. Hem hayvanlar hem de insanlar üzerinde yapılmış olan deneyler sonucunda maddenin böbrek fonksiyonları normal şekilde çalışan kişilerde beyinde kalabileceğini ortaya çıkartmıştır. Tıbbi fetva kurumu olan FDA halen işlemin birkaç kez yapıldıktan sonra beyin bölgesinde birikmesi konusunda araştırmaları devamlı olarak sürdürmektedir.

Kontrast Madde Böbrekleri Bozuk Olanlar İçin Riskli midir?

Gadolinyumun böbrek bozukluğu olan hasta kişilerde nefrojenik sistemik sklerozis isimli bir yan etkisi bulunmaktadır. Tekrarlanmış olan ve yüksek düzeydeki dozlar NSF riskini arttıracaktır. NSF’nin ortaya çıkmasının belli başlı belirtileri bulunur. Bunlar;

• Koyu renk lekelenme durumu
• Deri üzerinde pullanma sorunu
• Deride sertleşme sorunu
• Deride kalınlaşma
• Deride kırmızı leke
• Eklemlerde sertleşmeler
• Hareket etmede güçlükler
• Kaburga bölgesinde ağrılar
• Kalça kısmında ağrılar
• Kas zayıflığı görülebilir.

Ayrıca bu sorundan kaynaklı olarak iç organlarda organ yetersizlikleri meydana gelir ve ölüme yol açabilir. Böbrek fonksiyonları normal şekilde devam eden kişilerde NSF’nin bilinen bir tedavisi bulunmaz. Beyin bölgesinde ilacın birikiminin olması ne tarz sorunlara açar ile alakalı olarak detaylı bilgiler bulunmamaktadır. Bazı uzmanlar Parkinson ve Alzheimer tarzında sorunlara yol açabileceğini düşünmektedir. Bazı hastaların üstünde yapılan araştırmalar sonucunda gençlerde ve çocuklarda görüntü kalitesi konusunda tesiri olmadığı ortaya çıkartılmıştır. Gadolinyumunun beyinde birikim oluşturması ve belli başlı farklı sorunlara yol açması riskinden kaynaklı olarak özellikle çocuklarda, bebeklerde ve gençlerde ilaçlı emardan uzak kalınmasını uzmanlar tavsiye eder.  Gerekli değilse emarın çekilmesi işlemlerinin yapılmaması uygun olacaktır.

Ülkemiz MR İlk Sıralarda

Mr çekimleri ile alakalı yapılan araştırmalar sonucunda mr uygulamasının sıklığının ülkemizde ilk sıralarda olduğu ortaya çıkmıştır.  Ülkemizde ilaçlı mr çekimlerinin ne düzeyde yapıldığı konusunda kesin bilgiler yoktur. Birçok uzman ilaçlı emar çekimlerinin ülkemiz sık yapıldığını ifade etmektedir. Emarın kullanımı tıbbi anlamda oldukça büyük faydalar sağlamaktadır. Kullanılan bu sistem tıbbi anlamda bir çığır açmıştır. Her ne olursa olsun ilaçlı mr çekim işlemleri gelişi güzel şekilde uygulanmamalıdır. Bilinçsiz ve gereksiz yere yapılacak olan taramalar hasta kişilere fayda sağlamaktan çok zarar meydana getirir. Bundan dolayı yapılacak olan uygulamalar yapılmadan önce mutlaka uzman hekim tarafından detaylı şekilde sorgulanmalıdır. Önceden önlem almak oluşabilecek olan zararların önüne geçer.