Toraks BT Nedir ve Aşamaları Nelerdir? Toraks BT Özellikleri Nedir?

Toraks BT, fizik ilke ve kurallarına dayanan, X ışınlarının doku tarafından tutularak elde edilen kesitsel bir görüntü yöntemidir. Röntgen ışınları denilen bu X ışınları, vücudu ince şekilde dilimler ve vücut bu kesitlerle incelemeye alınır.

Bu şekilde yapılmasından ötürü, bu tekniğe bilgisayarlı tomografi adı verilmektedir. Kesitler eksene plana paralel olmalıdır ki akciğer acısız çekilebilsin.

Başlıca Özellikleri

Akciğerin üst bölümünün en uç noktalarından başlanan Toraks BT yöntemi ile tarama alanı belirlenir; diyagramın bitimine kadar devam eder. Normal süreçte film basımı lenf nodu istasyonları ve sinir yapılarının yer aldığı bölge ve akciğerin bütünü penceresinde yapılmakla; herhangi bir travma, kemik yapısı bozuklukları veya kanser söz konusu ise kemik penceresinin de basılması gerekmektedir. En iyi sonucu alabilmek için Toraks BT, fizyopatoloji, BT tekniği ve bununla ilişkili risklerin çok iyi analiz edilmesi gerekmektedir.

Normal süreçte kontrast verilerek çekilmesine rağmen, hastaların isteklerine göre de kontrastsız olarak çekilebilmektedir. Bazı durumlarda da, bu görüntülü yöntem uygulanırken ve değerlendirilirken, uygulanan bölgeye göre kontrast madde verilerek ya da verilmeden de işlem gerçekleşebilmektedir. Kontrast madde hastanın durumu da göz önünde bulundurularak, ağızdan, damardan veya makat bölgesinden verilmektedir.

Eğer damardan uygulama işlemi yapılacaksa, kullanılacak olan enjeksiyon mekanik bir yapıda olması gerekmektedir. İşlem uygulanırken hasta tek başına bırakılmakta ve herhangi bir şikayet sırasında anlık müdahalelerle hastaya yardımcı olunmaktadır. Bilgisayarlı tomografi olarak da bilinen Toraks BT yöntemi, ayrıca, vücudun içindeki organlarda meydana gelen rahatsızlık ve hastalıkları tanımada ve teşhis koymada yardımcı olmaktadır. Yakın zamanda görülen teknolojik gelişmeler, BT cihazlarının hızını artırarak kesit kalınlıklarını da azalttığını göstermektedir.

Uygulama Öncesi Ve Sonraki Süreçler

Hasta randevu sistemiyle BT sürecini başlatmış olmaktadır. İşlem yapılmadan bir gün önce, hastanın spor yapmaması ve en az 6 saat boyunca bir şey yememiş olması gerekmektedir. Yalnız bol miktarda su tüketmesi işlem açısından önem taşımaktadır. Bunun dışında, içerisinde tatlandırıcı olan ya da aroma içeriği bulunan her türlü içeceklerden de uzak durması gerekmektedir. Sonraki işlemler ve süreç şu şekilde ilerlemektedir:

• BT işlemi sırasında hastalara radyoaktif bir madde verilmektedir. Bu yüzden işlem gününde hasta yakınları arasında çocuk, hamile bayanlar olmamalı; işlem alanına girmemeleri önemlidir.
• Ağrı kesici ya da farklı bir ilaç kullanımı herhangi bir engel teşkil etmemektedir.
• Tetkik yapılacağı gün üzerinize rahat bir giysi giymeniz ve üzerinizde saat, takı, kemer tokası gibi metal bulunmaması gerekir.
• Tetkik yapılmadan önce damar yolu açılır ve kan şeker düzeyi ölçülmektedir. Hastanın şeker seviyesi uygun seviyede ise, BT için gerekli olan radyoaktif madde hastaya damardan enjekte edilir.
• Randevu alan hastalar arasında şeker hastası var ise, hasta randevudan en az 4 saat önce ilaçlarını almış olmalıdır.

Bir diğer önemli süreç ise, hastanın enjeksiyon işlemi sırasında ve sonrasında konuşmasının uygun olmamasıdır. Bu yüzden hastanın, sormak istediklerini enjeksiyon işleminden önce uzman hekime iletmesi gerekmektedir.

Kısa Sürede Bilgisayarlı Tomografi

İşlem, hastanın nefesini sadece bir kere tutması süresinde, tüm vücudunun ilgili cihazlarla dilimler halinde taranması sonucu görüntülenmektedir. Bu dilimler halinde aralıksız şekilde alınan parça görüntüler, bilgisayar ortamında işlenerek daha iyi bir şekilde görüntülenip anlaşılması sağlanmaktadır. İşlem sırasında hastanın hareketsiz kalması, görüntünün daha iyi alınabilmesi açısından önemlidir.

Görüntüyü almak için hareket eden cihaz ise, hastaya herhangi bir acı ya da ağrı hissi oluşturmadan, belirlenmiş olan vücut kesitini kısa sürede görüntülemektedir. Teroks BT incelemeleri sırasında hastayı radyasyondan korumak için pek çok önlem alınmaktadır. BT cihazının tasarımı, dedektör yapısıyla ilgili iyileştirmeler, tetkik anında ve görüntü işleme sırasında uygulanan doz miktarı, sürekli tekrar eden yeniden kurma gibi doz düşürücü teknikler, radyasyondan koruyucu bizmut örtüler gibi alınan önlemlerin tümü hastanın maruz kaldığı yüksek dozu azaltmaya yönelik olarak kullanılmaktadır.

• Bunun yanı sıra, en önemlisi BT incelemesinin hastalığa ilişkin izlenmesi gereken tedavi yöntemlerini ve tedavi içerisindeki sürecin gidişinin nasıl olacağının belirlenmesini sağlamak;
• uygun alanlarda ultrasonografiden (yani ultrason aygıtıyla elde edilen görüntüden);
• radyasyon sorunu olmayan görüntüleme yöntemlerinden faydalanmak gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır. Bunlar işlemin bütününü kapsayan özellikleri oluşturmaktadır.

Zararları Neler?

Toraks BT işlemi sırasında kullanılan bir takım maddeler vücutta parçalara ayrıldıktan sonra böbreklerden atılmaktadır. Normal sürelerde böbreklerden tamamen atılması gereken maddelerin, atılma süresinin gecikmesine neden olan hastalıklarda ya da böbreklerde yan etkiye neden olacak ilaç kullanan hastalarda olumsuz bir takım etkiler ortaya çıkarabilir. Böyle bir durumda 1 ay içinde hastaya serum verilir ve Keratin ölçümleri yapılarak normal seviyede veya değerlerde olması halinde kontrast madde uygulanabilmektedir.

Bunun yanı sıra, son zamanlarda yapılan araştırmalara göre, bu işleme giren 10.000 hastadan 1’inde beyin tümörüne rastlanmaktadır. Aynı şekilde, araştırmalar neticesinde, 1 adet bilgisayarlı tomografi işleminin yaklaşık olarak 442 adet röntgen görüntüsüne denk geldiği saptanmıştır. Etkisinin ise, 30 yıl gibi bir süre zarfı sonunda ortaya çıktığı belirlenmiştir. Normal röntgen işlemlerinden 200 kez daha fazla X ışını vücuda girdiği için, içerdiği bu zararlı X ışını nedeniyle, özellikle çocuk ve hamile bayanların kesinlikle kullanmaması önerilmektedir.

Son yıllarda sigara kullanımın da artmasıyla birlikte akciğer tomografisinin önemi daha da artmaktadır. Özellikle erkeklerin sigara tüketimi konusunda kadınlardan açık ara önde olmaları da, akciğer kanserine neden olmakta; hastalığın daha net anlaşılabilmesi için akciğer tomografisini ve BT yönteminin kullanılmasını zorunlu hale getirmektedir. Birçok hastalığı erkenden teşhis etmesi bakımından önemli olan bu yöntemler, hastalığın da ilerlemeden gerekli şekilde tedavisinin yapılmasını, hastanın sağlığını ciddiye alarak rutin kontrollerini yaptırmasını da önemli kılmaktadır. Bu kontroller ve tetkikler için hastanın fiyat konusunda bilgisinin olması da önem arz etmektedir.