Tomografide Kanser Belli Olur Mu? Tomografide Neler Çıkar?

Önemli bir tanı ve teşhis yöntemi olan tomografi uygulaması tarafından hastalara verilen zararlar; direk olarak alınan radyasyonun dozajına bağlı olarak değişmektedir.

Kanser ve Tomografi

Tomografi; X ışınları sayesinde pek çok rahatsızlığının teşhis edilmesi; bilhassa kanserli hücrelerin belirlenmesi konusunda adeta bir devrim niteliğine sahip olmaktadır. İç organların kontrolü, denetlenmesi net bir şekilde gözlemlenerek gerekli değerlendirmenin yapılması konusunda önemli bir o oynayan tomografi kanserli hücrelerin izlenmesinde en etkili yöntemler arasında yer almaktadır.

Kanser çeşidi ve etkilediği organ veya doku hangisi olursa olsun, vücut metabolizmasını olumsuz yönde etkileyen oldukça ciddi bir sağlık problemidir. Başarılı ve etkin bir şekilde uygulanan tedavi yönteminin yanında zamanında teşhis edilmesi de büyük önem taşımaktadır. Tümörün gelişimin aşamasında; erken başlayan tedavi yardımıyla, hastaların beş yıllık sağ kalımı, tümörün histolojik varyantına bağlı olarak yüzde atmış ile seksen oranında gerçekleşmektedir. Geç tedavi ve cerrahi tedavinin olanaksız olmasına ağlı olarak, histolojik varyant ve tümör büyüklüğüyle orantılı olarak beş yıllık sağ kalım oranı ise yüzde atmışı aşmamaktadır. Bu sebeple, bu tür tümörler için tanı zamanlaması çok önemlidir.  Bu da tomografi gibi yeni teknolojiler yardımıyla olmaktadır. Tomografi aracılığıyla akciğer, mide, meme, beyin, rahim gibi organlarda yer alan sorunlar oldukça kolay ve hızlı bir şekilde incelenerek, tümör tedavisi süreci boyunca kanserli hücrelerin kontrol altında tutulması sağlanmaktadır.

Kanser hücrelerinin teşhisinde önemli rol oynayan tomografinin çeşitli dalları bulunmaktadır. Bunlar arasında en yaygın olarak kullanılanlar:

• Bilgisayarlı Tomografi ( BT )
• Manyetik Rezonans Görüntüleme ( MRG )
• Pozitron Emisyon Tomografisi ( PET )

Uygulama Alanları

Tomografi istenilen durumlar ve rahatsızlıkları şu şekilde gruplayabiliriz:

Beyin ve Kafatası

• Travmaya bağlı oluşan beyin hasarları
• Beyin tümörleri
• Meninks tümörleri
• Vasküler pataloji
• Hemorajk sorunlar

Temoramadibular Eklem

• Dental implantların planlarının yapılması ve işaretlenmesi
• Kanser patolojisini tanı ve teşhis
• Yaralanmalar

Karın Boşluğu

• Apandist
• Tümörler
• İntestinal apseler
• Kistler
• Karın boşluğunda sıvı toplanması
• Karın boşluğunda meydana gelen vasküler trombüs

Akciğer ve Mediastinal Organlar

• Tümörlerin tanısı ve prevalansı
• Plevral kavite ve akciğerdeki hücrelerde meydana gelen patolojik değişimler
• İntratorasik lenf düğümlerinin patolojisi
• Trakea ve bronşların incelenmesi
• Kan damarları

Omurga

• Osteoporoz, osteokondroz, osteomiyelit, herni, intervertebraal, artrit
• Omurga eğriliği,
• Yaralanmalar
• Omurların yer değiştirmesi
• Kompresyon kırıkları
• Kemik ve kıkırdak yapılarında meydana gelen tümörler
• Enfeksiyöz lezyonlar
• Apseler
• hematomlar
• Kistler

Böbrek

• Kist
• Bel ağrısı
• Kanser şüphesi
• İdrar kaçırma
• Piyelonefrit

Paranazal Sinüsler

• Hantal eğitim şüphesi
• Gözyaşı kanallarının iltihabı
• Burun boşluğunda iltihap
• Sinüslerde iltihap
• Burundan oluşan travmatik lezyon

Gögüs

• Plevra
• Bronş ve akciğer
• Mediastinum
• Aort, damarlar pulmoner arter
• Kalp
• Perikard
• Özofagus
• Torasik lenf sistemi
• Kaburga
• Meme bezleri
• Sternum

Eklemler

• Eklemlerin ve eklem alanının boyutları
• Eklemlerin torbalarında yer alan sıvı oranı
• Eklem yüzeylerinin kalitesi
• Osteofıt ve kıkırdaklarda büyümeler, efüzyon, şışmeler
• Kemik ve kıkırdak değişiklikler

Tomografi Zararları

İç organların ve vücut mekanizmasındaki farklı dokuların ayrıntılı olarak katanlar halınde görüntülenmesini sağlayan tomografi: ciddi patolojik rahatsızlıklarının tanımlanmasında oldukça etken bir rol oynamaktadır. Bir nevi radyografiye benzeyen tomografi; aynı zamana x ışınlarının vücut dokuları tarafından emilmesine neden olmaktadır. Bazı durumlarda uygulama sırasında kullanılan ilaçların hastada alerjik reaksiyonları bulunabilmektedir.

Tomografinin vücut mekanizması üzerindeki zararlı etkileri genel olarak çok fazla olmamasına rağmen, X ışınlarının vücut üzerindeki olumsuz etkileri de göz ardı edilemez. X ışınları genel olarak vücutta farklı aralıklar ve belirli güç kapsamında etkileşim sağlayan iyonlaştırmaya yarayan radyasyonlardır. Uygulama ne kadar uzun sürerse hastanın alacağı radyasyon o kadar fazla olacak, buna bağlı olarak alabileceği zararlar artış gösterebilecektir.

Sağlıklı bir insanda bir yıl içinde alınabilecek normal radyasyon oranı 150 msv olmaktadır. Bu oranın üzerine çıkılması durumunda insan vücudunda uzun vadede güçlü bir etkiyle metabolizmanın kaynaklarının yıpranmasına sebep olmaya başlar bunun sonucunda da erken yaşlanma baş gösterir.  Tomografinin insan vücuduna verebileceği zararlar arasında en önemli olanları şu şekilde sıralayabiliriz:-

• Vücut metabolizmasında yer alan dokuları iyonize eder
• Hücreler arasındaki mutasyonda kanserli hücrelerin yayılmasına sebep olabilir.
• Kanda yer alan bileşenlerin geçici olarak değişmesine neden olur
• Proteinlerde yer almakta olan yapısal bileşenlerin değişmesini sağlayabilmektedir.
• Ciltte erken yaşlanmaya katkıda bulunabilmektedir.
• Yaşan sürecinin bozulmasına katkıda bulunabilir.
• Vücut hücrelerinde bozulmalara neden olabilmektedir.
• Katarakt oluşmasına zemin hazırlayabilmektedir.
• Vücutta yer alan hücrelerin patolojisinin dönüşüme sebep olabilmektedir.
• İyot ve deniz ürünlerine karşı duyarlılığın artması
• Alerjik reaksiyonların baş göstermesi
• Böbrek yetmezliği
• Karaciğerde sorunlar yaşanması
• Safra kesesi rahatsızlıkları
• Kalp kasında problemler yaşanması
• Kan damarlarında sorunlar

Tomografi sonucunda, kanserle ilgili rahatsızlıklar da dahil olmak üzere çok farklı hastalıkların oluşa bilme riski az oranda da olsa bulunabilmektedir. Fakat bunun yanında gerekli olan bütün tedbirlerin alınması; tomografiye bağlı olarak vücudun alabileceği hasarları minimum düzeye çekebilmektedir. Modern cihazlar sayesinde, X ışınlarının verdiği enerji dokularda birikim yapmayacak şekilde üretilebilmektedir.

Tomografide Risk Gurupları

Bazı hastalara tomografi çekilmesi riskler taşımaktadır. Bunlara şu şekilde örnekler verebiliriz:

• Böbreklerinde sorun bulunan hastalar
• Hamile bayanlar
• Gelişim aşamasındaki çocuklar
• Yüz elli kilo ve üzerinde bulunan hastalar