Radyoterapi Terapisi Nasıl Uygulanır?

Kanser hücrelerinin ya da kötü huylu dokuların bölünerek çoğalmasını engellemek amacıyla kanser tedavisinde uygulanan bir yöntem olmaktadır.

Radyoterapi

Kanser hastalarının yüksek enerjili X-ışınlarının kullanılması sonucunda hastaların iyileşmesi amacıyla ve kanser hücrelerinin ölmesi ya da bölünmesini engellemek amacıyla uygulanmaktadır. Radyoterapi kanser hastalarının tedavisi amacıyla kullanılmakta olan bir yöntem olur. Radyoterapinin uygulanması sadece tek başına olacağı gibi, kemoterapi alırken bir yandan da radyoterapi alabilirsiniz. Ya da ameliyat ile de birlikte verilecek olduğunu da unutmamak gerekmektedir. Daha çok ameliyat öncesinde tümörün küçülmesi amacıyla da kullanılmaktadır. Ameliyat sonrasında ise kişilerin kanal kanser hücrelerinin ölmesini sağlayacak bir tedavi yöntemi olmaktadır.

Radyoterapi Planlanması

Radyoterapinin amacı röntgen filminde çekilirken kişinin aldığı radyasyondan daha fazla radyasyon alarak kanser hücrelerinin ölmesini ve bölünmelerini durdurmak amacıyla yüksek enerjili ışınlar vermektedir. Radyoterapi cihazları çok yüksek enerjili ışınlar vermektedir. Bunlar kanser hücreleri ve sağlıklı hücrelere etki edecektir. Ama daha çok kanser hücrelerine etki ederek çoğalmasını engelleyecektir.

Radyoterapi eksternal yani dıştan uygulanan ya da içten uygulanan internal – brakiterapi yöntemi uygulanmaktadır. Eksternal yöntemi radyasyon yüksek enerjili bir ışının verilmesi sonucunda radyasyon cihazından doğrudan belirlenen lokal bölge olan kanserli bölgeye verilecektir. İçten uygulanan radyoterapi yönteminde ise radyoaktif kaynağın doğrudan tümörün iç kısmına verilecek ya da vücudun boş kısımlarına yerleştirilerek uygulanacaktır.

Radyoterapi Simülasyonu

Kanser hücrelerinin ölmesi ve çoğalmasını durdurmak amacıyla radyoterapi uygulamasına karar verildiği zaman planlama yapılması gerekmektedir. Bu planlama süresine simülasyon denmektedir. İlk tedaviden önce yapılacak olan ve herhangi bir ağrının hissedilmeyecek olduğu planlama yöntemi olmaktadır. Tedavi masasına uzanarak doktorun söylediği pozisyonda hareketsiz bir şekilde kalınır. Röntgen filmleri çekilerek kanserli bölgenin tam olarak nerede olduğu tespit edilecektir. Daha sonradan bu bölge özel kalemler ile işaretlenecektir.

Radyoterapi Süresi

Dıştan uygulanacak olan radyoterapi yönteminde normal vücut hücrelerinin de zarar görmesi mümkün olacaktır. Bu nedenle de doktor tarafından karar verilen doz miktarı her defasında uygulanacaktır. Yapılacak olan tedavi yöntemi hafta içi her gün uygulanacaktır. Bunun süresi yaklaşık olarak 3 ile 5 dakika arasında sürmektedir. Radyasyon tedavisinin ne kadar sürecek olduğu sizin durumunuza bağlı olmaktadır. Ama genellikle 5 ile 8 hafta arasında değişecek bir süre içerisinde radyoterapi uygulaması yapılacaktır. Tedavinin süresi kanser hücresinin türüne göre değişeceği gibi büyüklüğü, yeri de çok önemlidir. Tedavinin hangi amaç doğrultusunda uygulandığı, kişinin genel sağlık durumu ve görmekte olduğu diğer tedavilerde süresinde değişikliğin olmasında etkili olacaktır. 

Radyoterapi Uygulaması

Tedaviye başlandığı zaman radyoterapi teknikeri tarafından daha önceden planlanmış simülasyon işlemine göre tedavi masasına yatacak ve sizlere uygun pozisyon almanız konusunda yardımcı olacaktır. Radyoterapi teknisyeni bütün hazırlıkları yaptıktan sonra cihazı çalıştırmadan önce odadan ayrılır. Odada sizden başkası olmayacaktır. Hareketsiz bir şekilde durmanız gerekmektedir. Bu işlem sırasında herhangi bir ağrı yaşamayacak sadece radyoterapi cihazının sesini duracaksınız.

Akciğer Kanseri: Akciğer kanseri tanısı konulmuş bir hastanın 1. evre ya da 2. evre içerisinde olması durumunda ilk olarak cerrahi yöntem ile tedavi edilmektedir. Ameliyat olmayan hastalarda radyoterapi yöntemi uygulanmaktadır. 3. evre içerisinde olan akciğer kanseri hastalarının radyoterapi ile aynı zamanda kemoterapi uygulaması da verilmektedir. Akciğer kanserinde yaklaşık olarak 4 ile 7 hafta arasında değişen radyoterapi uygulaması haftanın her günü verilmektedir. 

Beyin Tümörleri: Beyin tümörü büyümesini engellemek ya da küçültmek amacıyla uygulanmaktadır. Ameliyattan önce ya da sonra verilebilir. Beyin kısmına ya da omuriliğe X-ışınları verilerek yapılmaktadır. Doktor tarafından kararlaştırılan dozun bir anda verilmesi sağlıklı hücrelere zarar vereceğinden bu doz her gün eşit miktarlar içerisinde verilmektedir. 

Prostat Kanseri: Prostat kanseri tanısı konulan bir erkeğin 2. ya da 3. evre içerisinde olması durumunda radyoterapi uygulaması verilecektir. Radyoterapinin amacı, kanser hücrelerinin sıklıkla yayılarak lenf bezlerine ve prostatın dokularını tedavi etmek amacıyla doktor tarafından verilecek doz sonucunda kanser hücrelerinin çoğalması engellenecektir. 

Gırtlak Kanseri: Alt yutak ya da gırtlak kanserinin ikinci ya da üçüncü evresi içerisinde radyoterapi yöntemi ile tedavisi mümkün olacaktır. Bunun için doktor ve ekibi tarafından belirlenecek olan doz hastaya verilecektir. 

Mide Kanseri: Tanı konulan hastaların kanser hücrelerinde bölünerek çoğalacak olduğundan diğer organlara da sıçramasını durdurmak, kanser hücrelerini öldürmek amacıyla birkaç hafta ya da ay sürecek olan haftanın 5 günü doktor tarafından belirlenmiş dozların uygulanması sonucunda kanser hücrelerinin azalmasını ya da ölmesini sağlayacak bir tedavi yöntemidir. 

Radyoterapi Yan Etkileri

Radyoterapinin bazı hastalarda bir takım yan etkilerinin olduğu da bilinmektedir. Sıklıkla kişilerde en çok yorgunluk görülmektedir. Bu yorgunluk normal bir yorgunluk olmayacak ve hastaların dinlenmesi sonucunda geçmeyecektir. Kişiler bol miktarda su içmeli, hafif egzersizler ve yürüyüşler yapması gerekmektedir.

Lokal olarak radyoterapi ışınlarının ulaştığı bölge içerisinde bir takım cilt problemlerinin olması da söz konusu olacaktır. Bu bölgenin çok hassas olması söz konusu olacak, su toplaması, soyulma, kızarıklık ya da kaşıntı olmasına neden olur. Bu süre içerisinde parfüm kullanmamalı, doktor tarafından söylenen kremler dışında bir krem kullanmamanız gerekmektedir.

Bazı kişilerde Beyin, gırtlak, akciğer, prostat kanserleri tedavisinde yeme ve sindirim problemleri de sıklıkla karşılaşılmaktadır. Bunun sonucunda iştahta azalmanın görüldüğü bilinmektedir. Kişilerin radyoterapi aldığı süre içerisinde kilo vermemeleri gerekmektedir. Bu nedenle de enerji bakımından yüksek olan yiyecekler yemeniz tavsiye edilmektedir.

Radyoterapi Merkezleri

İstanbul

• İstanbul Onkoloji Hastanesi;
• Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi;
• Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi;
• Dr. Lütfi Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi;
• Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi;
• Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi;
• İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Samatya Polikliniği;
• Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi;
• Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi;
• Koç Üniversitesi Hastanesi;
• Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi.

Ankara

• Dr. Abdurrahman Yurtaslan Ankara Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi;
• Medikal Onkoloji Hastanesi;
• Başkent Üniversitesi Onkoloji Hastanesi;
• Memorial Ankara Hastanesi;
• Hacettepe Üniversite Hastanesi;
• Medikalpark Onkoloji Hastanesi;

İzmir

• Özel Su Hastanesi;
• Özel İzmir Onkoloji Hastanesi;
• Ege Onkoloji Hastanesi;
• Ege Üniversitesi Hastanesi;
• Onkomer Özel Onkoloji Merkezi;
• Egon Tıp Merkezi.

Adana

• Onko Adana Onkoloji Dal Merkezi;
• Adana Özel Ortadoğu Hastanesi;
• Tıbbi Onkoloji Medline Adana Hastanesi;
• Başkent Üniversitesi Adana Hastanesi.

Memorial Antalya Hastanesi, Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Antalya şehrinde kanser hastalarına hizmet vermektedir.

Dicle Üniversitesi Hastanesi, Memorial Diyarbakır Hastanesi, Gazi Yaşargil EAH Onkoloji Merkezi Diyarbakır şehrinde hizmet vermektedir.

Necmettin Erbakan Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Medicana Konya Hastanesi de Konya şehrinde bulunan kanser hastalarının tedavisi için hizmet vermektedir.