Radyoterapi Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kanser hastalığının tedavisinde kullanılmakta olan radyoterapi, kanser hücrelerini yok etmek amacıyla kullanılmaktadır.

Radyoterapi Tedavisi 

Radyasyon tedavisi kötü huylu tümörlerin iyileşmesi konusunda uygulanacak olan tedavilerden biri olmaktadır. Kanser hücrelerinin yok olmasında kullanılmakta olan radyoterapi birçok kanser türünün tedavisinde günümüzde kullanılmaktadır. Radyoterapi kanserli hücrelerin büyüme ve bölme kabiliyetlerini bozulması için yüksek dozda dalga enerjisi verecektir. Bu durum sonucunda kanser hücrelerinin ölmesi söz konusu olacak veya büyümelerini yavaşlatacaktır. Özellikle de cerrahi müdahale uygulanacağı zaman tümörün küçülmesi amacıyla verilecektir. Kanser hücreleri için verilecek olan radyasyon tedavisinin tek başına olacağı gibi, cerrahi müdahale ile ve kemoterapi ile de uygulanması bazı kanser tedavisinde mümkün olmaktadır. 

Bunun amacı var olan tümörün küçülmesini sağlamak ve çevresinde oluşan dokunun yanı sıra kanser hücrelerini de etkilemesi ile bilinmektedir. Radyoterapinin doğru bir şekilde yapılabilmesi için tedaviyi gerçekleştirebilmek için tedaviye başlanmadan önce sağlıklı olan hücreleri de etkilememesi için cerrahi müdahalenin önceden planlanması gerekmektedir.

Radyoterapi Tedavisi Uygulaması

Radyasyon ışık veya ısı gibi yüksek enerji dalgaları anlamına gelmektedir. Radyoterapi kanser tedavisinde kullanılmaktadır. Radyasyon verilmesi durumunda kişilerde meydana gelecek olan kanser hücrelerinin DNA’sını etkileyecek, onların büyümelerine izin vermeyeceği gibi aynı zamanda da bölünerek çoğalmalarını etkileyecektir. Ayrıca var olan kanser hücrelerinin ölümüne de neden olacaktır. İki türlü radyasyon terapisi bulunmaktadır. Harici ışınlı radyasyon terapisi tedavi alanına odaklanan yüksek doz ışın verecek olan bir tedavi yöntemi olmaktadır. İç radyasyon terapisi olarak bilinen ikinci bir radyasyon terapisi de bulunmaktadır. Bir radyoaktif maddenin kanserli dokunun içerisine yerleştirilmesi sonucunda meydana gelecek bir tedavi yöntemi olmaktadır. 

Belirlenmiş olan tümöre ulaşacak olan X-Işınlarının spesifik etkilere sahip olacaktır. Bu durumda da derin neoplazmalara da erişebilir. Dış ışın radyasyon tedavisi daha sıklıkla kullanılmakta olan bir tedavi yöntemi olmaktadır. Daha sıklıkla akciğer, meme, prostat kanseri gibi hastalıkların tedavisinde kullanılacaktır. İç radyasyon terapisi günümüzde kısa menzilli düşük enerjili olan radyoaktif metal kullanımı içermektedir. Yakınlarında oluşan kanser hücrelerinin bozulması amacıyla lokal bir alanda uygulanması gerekmektedir. Radyoaktif maddenin dokuya geçmesi sonucunda yakınında da yerleştirilebilir. Radyoterapi görmekte olan kişilerin geçici bir süreliğine çocuklara ya da hamile kadınlara yakın temas içerisinde olmaması gerekmektedir. 

Son yıllarda yapılmakta olan çalışmalar gösteriyor ki erken evre içerisinde tanısı konulan meme kanserinin radyoterapisi yüksek dozlarda verilmesi sonucunda kişinin yaşam kalitesinde artış göstermektedir. Düşük doz radyoterapi yöntemi sonucunda prostat kanseri tedavisinde sağ kalım oranı oldukça yüksek olmaktadır. 

Radyoterapi Tedavisi Planlanması

Radyasyon almaya başlanmadan önce tedavisinin onkoloji doktoru tarafından planlanması gerekmektedir. Bunun nedenleri arasında az potansiyel oluşturması ve risklerin ortadan kaldırma sonucunda maksimum fayda sağlamasından emin olmak için planlanması gerekmektedir. Bu plan içerisinde kesin bir alanın, tespit edilmesi gerekmektedir. Radyasyon açısının ve ne kadar doz verilecek olduğunu da bilinmesi gerekmektedir. Verilecek olan radyasyonun planlanması uzman olan onkoloji doktorları ve uzman olan radyologların katılacak olduğu ve hemşirenin ayrıca radyografların ve radyoterapi teknisyenlerinin de katılacak olduğu bir toplantı sonucunda planlanması mümkün olacaktır. 

Kanserin olduğu bölgeye radyasyon terapisi uygulanacaksa hastanın simülasyonu alınması gerekmektedir. Bunun sonucunda tümör tarayacaktır ve bulunan tümörün yeri işaretlenecektir. Ayrıca doktorlar, teknisyenler ve hemşirelerin hasta üzerinde oluşabilecek yan etkileri aza indirmek için ve zarar vermemesi içinde yaptıkları plan içerisinde bunu düşünmeleri gerekmektedir. 

Radyoterapi Tedavisi Yan Etkileri

Radyoterapinin bir takım yan etkileri bazı hastalarda şiddetli bir şekilde ortaya çıkacakken, bir takım insanlarda da hiçbir yan etki ortaya çıkarmayacaktır. Radyoterapinin kanser hücreleri ile sağlıklı hücreleri ayırt edemeyecek olması nedeniyle sadece kanserli olan hücrelerin ölmesini sağlamayacak aynı zamanda da sağlıklı olan hücreleri de etkileyecektir. Fakat kanser hücrelerinin çoğalması daha çok olduğu için kanser hücrelerini daha hızlı ve çok öldürmektedir. Kullanılacak olan tedavinin türüne ya da dozuna göre ve hastanın genel sağlığına göre yan etkiler meydana gelecektir.

Sıklıkla kişilerde yaşanacak olan yan etkiler içerisinde yorgunluk, uyuşukluk gelmektedir. Kişinin enerjisi çok düşük olacaktır. Lokal olarak radyoterapinin verilmekte olduğu bölgenin kızarması, şişmesi, güneş yanığı gibi lekelerin ulaşması ya da bronzlaşması da yan etkiler içerisindedir. Bulantı, ishal, saç dökülmesi, üreme sorunları, adet görmeme gibi sorunların da olmasına neden olacaktır. Kusma sıklıkla görüleceği gibi beyaz kan hücrelerinin trombositlerinde ciddi oranda düşme meydana gelecektir. Bazı kişilerde yan etkileri arasında hafıza kaybının oluşması mümkün olmaktadır. Fakat bu yan etkiler ileri zaman içerisinde olacaktır. Daha sıklıkla kişilerde ağız kuruluğu olması da söz konusu olacaktır. Uzun vade içerisinde tedavi edilerek iyileşen hastanın bir süre sonra tekrarlama riskinin olduğu da unutulmamalıdır.