Sintigrafi; bir tanı yöntemidir. Vücuda radyoaktif maddelerin aktarılması ile dokular ve metabolik fonksiyonlar hakkında detaylı bilgilere ulaşılır. Tıpta kullanılan diğer görüntüleme yöntemlerini tamamlar.
Sintigrafi
Vücutta aktif bir şekilde varlığını sürdüren doku gruplarının, inaktif doku gruplarından ayrılmasını yardımcı olan; radyoaktif temelli bir doku görüntüleme testidir. Test; radyasyon sayesinde dokuları katmanlara ayırır. Test sonucu ortaya çıkan katmanlar da organların içinde bulunduğu durumun pozitif ya da negatif olduğunu göstermeye yardımcıdır.
Sintigrafi sonucu elde edilen verilere göre vücutta iki bölge gözlemlenir;
- Soğuk noktalar tespit edilir. soğuk bölgeler; ölü dokular, kistler olarak ele alınır.
- Sıcak noktalar tespit edilir. Sıcak bölgeler; tümör, iltihap ve hipertirodizm gibi alanlardır.
Vücuda verilen radyoaktif içerik; dokular arasında gezinir. Maddenin vücudun bazı katmanlarında daha çok biriktiği gözlemlenir. Biriken alanlar vücut katmanlarında bulunan aktif yani sıcak bölge olarak tanımlanır çünkü buralarda aktivite artışı vardır. Radyoaktif içerik vücuda verilir ve yayılması için gereken zamanın geçmesinin ardından, gama kamera kullanılarak katmanların çekimleri yapılır. Radyoaktif içerik; radyasyonun ölçülmesini sağlar bir nitelik taşıdığı için organ içerisindeki aktivitenin de resmi elde edilmiş olur.
Sintigrafi Tekniğinin Kullanıldığı Hastalıklar Nelerdir?
Sintigrafi ile vücudun işleyişindeki sorunlar teşhis edilebilir. Sintigrafi sayesinde en fazla tespit edilen hastalıklar;
- Tiroid bezi,
- Paratiraoid bezi,
- Kalp,
- Beyin,
- Böbrek,
- İskelet,
- Akciğer hastalıkları olarak sıralanabilir.
Tiroid bezlerinin incelenmesi için uygulanan sintigrafi sayesinde; kistler ve maling tümörlerin bulunması mümkün hale gelir.
İskelet sintigrafisi; kemik metastazlarının tanısının konulmasını sağlar. Birçok kemik hasarının tespitinde de etkilidir.
Böbrek sintigrafisi; böbreklerin işleyişlerini ayrıntılı görüntüleme ile inceleme imkanı sunar. Stenoz gibi tespitler, test sayesinde tanı konacak bilgilere ulaşılmasını sağlar.
Kalp sintigrafisi; en fazla kullanılan yöntemlerden birisidir. Kalbin kan kaynaklarının net olabilecek en iyi şekilde görüntülenmesini sağlayan tek yöntemdir demek de mümkün. Özellikle kalp krizi gibi sorunlar sonucunda; ölü olduğu var sayılan alanların acil olarak görüntülenmesi ardından müdahale kısmına önem verilmesi adına değerli bir yöntemdir. Ameliyat sonrasında da kalbin verimliliğini net olarak tespit etmek adına kullanılır.
Sintigrafi Uygulaması Nasıldır?
Sintigrafi; hastalıkların teşhis edilebilmesi adına yararlanılan etkili yöntemlerden birisidir. Sintigrafi öncesinde; doktor tarafından fiziksel muayeneler gerçekleştirilir. Hasta için tanı yöntemlerinin tamamının kullanılmasının ardından hasta uzman bir nükleer tıp uzmanı kontrolüne yönlendirilir.
- Hastanın yemek yememiş ya da yemiş olması testin sonuçlarını etkileyen bir faktör değildir.
- Radyoaktif madde genelde hastaya açılan ven sayesinde hastaya uygulanır.
- Maddenin hastanın organlarına yayılması adına beklenmesi gerekir; standartlar dahilinde bekleme süreci hastanın kilosuna ve yapısına göre en az 20 dakika olarak belirlenmiştir. Elde edilen en yüksek süre ise 2 ya da 3 saat arasıdır. Tiroid bezlerine uygulanması halinde bekleme süresi 20 dakika iken kemikler için süre 3 saati bulabilir.
- Dokunun aktiflik durumuna göre radyoaktif maddenin biriktiği gözlemlenir.
- Radyasyon hareketliliği bir gama kamerası ile kaydedilir ve değişimler gözlemlenebilir.
- Gama kamerası sadece radyasyon seviyesini ölçmektedir. Sintigrafi yönteminin yanı sıra görüntülemek adına SPECT ve PET adı verilen iki uygulamadan yararlanılmaktadır.
SPECT ve PET uygulamalarına gama kamerası verileri sonucunda kazanılan bilgilere bakılarak karar verilmektedir. İşlem sonucu hastanın verdiği görüntüler baz alınarak tedavi süreci başlatılır.
Bebekler ve Çocuklar için Sintigrafi Uygulaması
Bebekler ve çocuklar için yapılan sintigrafi uygulaması; standart sintigrafi uygulamasına benzer sadece doz değişikliği gözlemlenir. Sintigrafi yönteminin hamile bir anneye uygulanmaması yani doğal olarak fetüse de uygulanmaması gereklidir. Hamile birey ve fetüs dışındaki uygulamalar için ise tehlike yoktur. Radyasyon içeren madde oldukça az bir miktardır. Çocuklar ve bebekler üzerinde güvenle kullanılabilir.
Nükleer tıp uzmanı; bebekler ve çocuklar için lazım olan dozu ayarlayarak uygulama yapar. Bebek ve çocuk bünyelerinde 18 yaş üstü bireylere göre hızlı tanılar ve görüntüler elde edilir. Bekleme süresi; bazı çocuk ve bebek bireylerde 5 dakikaya kadar düşebilir.
Doktor sintigrafi işlemine başvurmadan; ultrason benzeri birçok görüntüleme yönteminden yararlanır ve son halde sintigrafi yönteminin denenmesini ister. Özellikle teşhisi zor hastalıklarda sürat ile tanı konulması için önemli bir yöntemdir. Çocuk hastalıklarında bu yöntem yarar sağlamaktadır. Çocuğunuza yöntemin uygulanması esnasında endişe etmenize gerek yoktur. Sintigrafi yönteminin doğru bir doktor ve ekip tarafından uygulanması yeterlidir.
Sintigrafinin Kullanım Amacı Nedir?
Sintigrafi yöntemi ile;
- Hastalıklara erken tanı koymak mümkün bir hal alır,
- Hastalığın hangi aşamada olduğuna dair net tanılar konulacak görüntüler elde edilir,
- Diğer tanı sistemlerinin verileri ile birleştirildiğinde yüksek oranlarda başarılı bir tedavi imkanı sağlar.
Sintigrafinin Zararları nelerdir?
Sintigrafi doğru yöntem ve bilirkişi tarafından uygulanmazsa, bazı kötü sonuçlar doğurabilir;
- Hamile bireylerin bu gibi yöntemlerden yararlanmaması önemlidir, uygulama fetüse zarar verebilir.
- İşlem muhakkak bir nükleer tıp uzmanı gözleminde ya da daha önce bu yöntemi gerçekleştirmiş bir radyolog tarafından gerçekleştirilmelidir. Doz ayarlamasının doğru yapılması için bu uzmanlar gereklidir. Yanlış doz çeşitli hasarlara neden olabilir.
Soru - Cevap