Sintigrafi nedir, zararlı mıdır? Sintigrafi hangi organlara yapılır?

Sintigrafi nedir, nasıl yapılır, kimlere yapılır, neden yapılır, hangi organlara yapılır, yararları ve zararları hakkında derinlemesine bir yazı hazırladık.

Herhangi bir bölge üzerine verilen radyoaktif madde sayesinde bölgeden görüntü elde edilmesine denir. Tıp teknolojisinin ilerlemesi ile birlikte hastaya herhangi bir zarar verilmeden bölgeler hakkında derinlemesine inceleme yapılabilir. Bölgeler hakkında yapılan incelemeler sonucunda hastalıklar hakkında erken tanı imkanı bulunuyor.

Sintigrafi çekim nedenleri

Organ ve dokular üzerinde oluşan gizli enfeksiyonların tespit edilmesi için sintigrafi çekilir. Ülkemizde birçok hastane veya özel klinikte sintigrafi çekimi yaptırabilirsiniz. Sintigrafi çekimleri için hastanelerin büyük laboratuvar ve uzman hekimlere sahip olması gerekir. Vücut hatları içerisinde yaşanan gizli sağlık problemlerinin erken teşhis edilmesi için sintigrafi çekimi yapılması gerekir. Organ, doku veya akyuvarlarımıza göre sintigrafi çekimleri yapılmaktadır.

Özellikle kalp olmak üzere, kemik, dalak, göz, beyin, mide, perfüzyon, talyum, tüm vücut, oktreotid, lökösit ve guatr sintigrafileri bulunmaktadır.

Sintigrafi çekimi

Sintigrafinin temel mantığı görüntü elde etmeye dayalı bir sistemdir. Vücut içerisine damar yolu aracılığıyla radyoaktif madde ve bileşenleri enjekte edilmektedir. Damar yolu ile elde edilen bileşenler Gamma – kamera aracılığı ile takip edilmektedir. Gamma – kamera cihazı enjekte edilen maddeyi tanımak ve görüntü elde etmek ile yükümlüdür.

Radyoaktif madde ve bileşenlerinin herhangi bir zararı bulunmamaktadır. Gamma – kamera cihazı ise herhangi bir radyasyon yaymadığı için sağlık açısından herhangi bir problem teşkil etmemektedir. Sintigrafi nasıl çekildiği hakkında görüntü elde etmek için Uzman TV tarafından hazırlanan videoları izleyebilirsiniz.

Sintigrafi türleri

Sintigrafi türleri ve öncesinde yapılması gerekenler hakkında bir takım bilgiler aktaracağız.

Miyokard Perfüzyon Sintigrafisi (Talyum testi)

Kalp kasına ulaşan kan miktarının değerlendirilmesi ile birlikte koroner arter hastalığı (KAH) olup olmadığı değerlendirilir. Talyum sintigrafisi ile birlikte kalp krizi geçirme riskiniz, koroner arter hastası olup olmadığınız ve KAH haricinde başka testlere ihtiyaç olup olmadığı anlaşılır.

Talyum Sintigrafisi Öncesi

• Randevu saati öncesinde dört saat boyunca herhangi bir besin tüketmemelisiniz.
• Düzenli ve sürekli kullandığınız ilaçları uzmanınıza sorduktan sonra kullanmalısınız. Genellikle son iki gün bazı ilaçların kullanılması önerilmiyor.
• Randevu günü işlem için rahat bir kıyafet ve ayakkabı giymelisiniz.

Akciğer Perfüzyon/Ventilasyon Sintigrafisi

Ventilasyon sintigrafisi ile akciğer kan damarlarının tıkanması incelenir. Akciğer kan damarları bacaklarda bulunan toplardamarlar ile gelen pıhtılar tıkanmaya yol açar. İkinci olarak ise pulmoner emboli hastalığının araştırılmasıdır.

Ventilasyon Sintigrafisi Öncesi

• Eğer daha önce hastalığınız ile ilgili film, rapor veya herhangi bir belge, varsa son çekilmiş olan akciğer filminiz ve epikrizleri yanınızda getirmeniz sağlıklı sonuçların alınmasına neden olur.
• Ventilasyon sintigrafisi için aksi belirtilmedikçe herhangi bir ön hazırlık gerekmiyor.

MiBG Sintigrafisi

Onkolojik hastalıkların yaygınlığı ve ne durumda oldukları hakkında yapılan görüntüleme tekniğidir. Kötü hüylü tümörler ile savaşabilmek için mıbg sintigrafisi çekilmesi gerekir.

MiBG Sintigrafisi Öncesi

• Sintigrafi için açlık-tokluk gerekli değildir.
• Sintigrafi 3 gün öncesinde verilen solüsyon tüketilmelidir. Sintigrafi sonrasında ise solüsyona 7-10 gün devam edilmelidir.
• Tetkik için belirtilen ilaçlar iki gün öncesinden kesilmelidir.

Guatr (Tiriod) Sintigrafisi

Damar yolu ile teknesyum maddesinin verilmesidir. Gamme- kamera cihazı ile Tiriod bezinin incelenmesine Guatr sintigrafisi adı verilir. Bu şekilde tiriod bezinin sıcak veya soğuk olduğu, yerleşim yeri ve fonksiyonları anlaşılır.

Gastro Özofageal Reflü (GÖR) Sintigrafisi

Mide içerisinde bulunanların özafagus (yemek borusuna) doğru hareket etmesine Reflü adı verilir. Normal kişilerde yemek sonrasında 10-15 defa görülen normal bir olaydır. Bebek ve çocuklarda risk taşıdığı için sintigrafisi oldukça önemlidir.

Reflü Sintigrafisi Öncesi

Sintigrafi randevusuna süt veya meyve suyu getirilmesi yeterlidir.

Beyin Sintigrafisi

Nörölojik hastalıklar sonucunda vücut üzerinde gözüken değişikliklerin incelenmesi için sintigrafi kullanılır. Çok sık kullanılmamasına rağmen beyin ölümü gerçekleşip gerçekleşmediğini kesinleştirmek adına kullanılan bir yöntemdir.

Dinamik Böbrek Sintigrafisi (DTPA, MAG3, EC)

Böbreklerin kanlanması, radyofarmasötiği kontrol etme ve idrar yolu uzaklaştırma fonksiyonları detaylı bir şekilde incelenir.

Dinamik Böbrek Sintigrafisi Öncesi

• Sintigrafi öncesinde açlık veya tokluk önemli değildir. Böbrek ile ilgili olduğu için randevu saatinden birkaç saat önce 1-1,5 litre su içilmesi gerekir.
• Tetkiğe geleceğiniz zaman hastalığınız ile ilgili rapor ve uygulamaları yanınızda getirmelisiniz.

İşaretli Lökosit Sintigrafisi

Hastaların lökösitleri vücut dışarısında işaretlenerek tekrar vücut içerisine enjekte edilir. TC99m ve Indium 111 lökösitleri vücut dışarısında işaretlenir. Hastalık veya istenen tetkiklere göre lökösitlerden bir tanesi işaretli olarak kullanılır. Örneğin, böbrek mesena ile ilgili problemler için İndium 111 kullanılır.

İyot 131 ile Tüm Vücut Taraması

Radyoaktif iyot, besin yolu ile vücut içerisine alınmaktadır. Besin yolu ile vücut içerisine alınan iyot etrafına radyasyon yaymamaktadır. Düşük doz radyoaktif iyot verildiği için yan etkileri yoktur. Bu sebeple radyoaktif iyot çevresine radyasyon yaymamaktadır. Kapsül yolu ile radyoaktif iyot verildikten sonra sindirim sistemin iyot tutulmaktadır. Bu sayede tüm vücut taraması kısa süre içerisinde gerçekleştirilmektedir.

İyot sayesinde hastalığınızın yayılımı olup olmadığı incelenmektedir. Radyoaktif iyot verilmesinden sonra 24 saat veya 48 saat içerisinde tüm vücut taraması uygulanır.

İyot 131 ile Tüm Vücut Taraması Öncesi

• Vücut taramasına girmeden önce 4-6 saat aç olmanız gerekir.
• Guatr, tiriod ve metabolizmanızı etkileyecek olan besinlerden randevu öncesi kaçınmalısınız.

Sintigrafi işlemi ne kadar sürer?

Sintigrafi işlemi kişiden kişiye ve tetkikten tetkiğe süresi farklılık gösterebilir. Bebeklerde gençlere sintigrafi süresi farklılık göstermektedir. Bununla birlikte kalp sintigrafisi ile beyin sintigrafisi arasında zaman farkı bulunmaktadır.

Örneğin, Miyokard Perfüzyon Sintigrafisi yaklaşık 15-20 dakika sürer. Sintigrafinin ne kadar sürede biteceği hakkında kesin bilgiler vermek doğru değildir.

Sintigrafi merkezleri nerede bulunur?

Ülkenin birçok şehrinde Sintigrafi merkezleri ile karşılaşabilirsiniz. İnternet üzerinden yapacağınız araştırmalar sayesinde detaylı bilgi edinebilirsiniz. Genellikle büyük şehirlerde Sintigrafi merkezleri daha fazla bulunmaktadır. Ankara, İstanbul ve İzmir gibi şehirlerde daha fazla Sintigrafi merkezi ile karşılaşırsınız.

Sintigrafi tetkikler için ücreti ise firmadan firmaya farklılık gösterecektir. Nükleer Tıp dalında görüntüleme tekniği olduğu için özel firmalar fiyatı yüksek tutuyor.