Böbrek biyopsisi sorunların teşhisi açısından en güvenilir yöntem olmaktadır. Bu sayede; doğru teşhis yapılır, rahatsızlığın derecesi saptanır, gerekli olan tedavi yöntemi seçilebilir.
Böbrek Biyopsisi
Kötü ekoloji, düzensiz yaşam tarzı, tehlikeli maddeler içeren üretimlerde çalışmak, kalıtımsal etkenler, cinsel yolla bulaşan rahatsızlıklar, soğuk iklim şartları gibi pek çok etkenler böbrek hastalıklarının oluşmasına zemin hazırlar. Vücut mekanizmasında oldukça önemli, hayati görevleri bulunan böbreklerde meydana gelen sorunları etkin ve doğru bir şekilde çözmek için araştırmalar ve bir dizi testler yapmak gerekmektedir. Böbrek biyopsisi; sorunu araştırmak yapılan testlerden en güvenilir olanıdır.
Minimal invaziv tekniği kullanılarak ultrason makinesi eşliğinde yapılan bu test sırasında ince bir iğneye sahip şırınga kullanılır. Hastaların sorunlarının nedenini açıklayabilecek skarlar, patojenler veya anormal durumları belirlemek amacıyla böbrek biyopsisi yapılır. Böbrek biyopsisi; böbreklerde herhangi bir sorun olup olmadığı konusunda hızlı bir şekilde bilgi vererek doktorun gerekli olan tedavi yöntemini belirlemesine yardımcı olmaktadır. Hastanede yapılabilen böbrek biyopsisi yaklaşık olarak yarım saat civarında sürmektedir Fakat biyopsi için birden fazla delik açılmasının gerektiği durumlarda bu süre iki saatin üzerine geçebilmektedir.
Böbrek biyopsileri dört farklı yöntemle yapılır.
- İğne ciltten geçirilir
- Açık yöntemle alınan dokular
- Üretroskopi ( çocuklara ve hamile bayanlara yapılır)
- Trans juguler biyopsi
Böbrek biyopsisinin hedeflerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Böbreklerdeki hücre yapısını incelemek
- Rahatsızlığın nesnel resmini gösterir.
- Hastalığın gelişimdeki en doğru olan tahminin yapılmasına yardımcı olur
- Gerekli olan tedavi yönteminin doğru bir şekilde belirlenmesine yardımcı olur.
- Tedaviye başlamadan önce, tedavi esnasında ve tedavi bitiminde rahatsızlığa ait olan dinamikleri kontrol eder.
- İdrarda bulunan hematüri veya proteinüri gibi meydana gelen anormalliklerin nedenini saptamak
- Böbrek yetmezliği
- Böbrek dolanması
- Tedavi sırasında böbrek dokusunu kontrol etmek
- Organ naklinden sonra dokularda oluşan değişiklikleri gözlemlemek
- Böbreklerin etrafındaki kan dolaşımın kalitesini kontrol etmek
- Enfeksiyon ve iltihap kontrolü
- Tümörler
Nedenleri
Hastaya böbrek biyopsisi ön görülmesinin nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Karmaşık nitelikteki bulaşıcı hastalıklar
- Uzun süren ve kronikleşen böbrek rahatsızlıkları
- Nefroti ( böbrek kanseri) sendromdan şüphelenilmesi
- Böbreklerde meydana gelen hasarların nitelik ve derecesinin saptanması için glomerülonefrit aktif ilerleme
- İdrar yolu hastalıkları
- Aktivitenin düzensiz bir hale gelmesi veya bozulması
- İdrarda çıkan protein ve kan
- Kandaki ürik asit, üre, ve keratin oranlarının artması
- Ultrasondan veya BT den elde edilen veriler konusunda netlik
- Hapis veya iyi huylu tümörlerin ve gelişimin saptanması
- Böbreklerde oluşan hasarlar ve deformasyon derecesini saptamak
- Transplantasyon ihtiyacı konusuna gerekli bilgileri almak
- Rahatsızlığın prognozunu belirlemek
- Böbrek nakillerinde dokuların uyumunu ve işleyişinin kontrol etmek
- Uygulanan tedavi yönteminin yeterli olup olmadığını kontrol etmek
Yapım Aşamaları
Hastanede bir ürolog ve cerrah tarafından yapılan bu müdahale delim sayısına bağlı olarak yarım saatle iki saat civarında süren oldukça basit ve etkili bir uygulamadır. Genellikle doku örneği almak için diğerine oranla daha düşük ve daha erişebilir olmasına bağlı olarak sol taraftaki böbrek kullanılır.
Yapılacak olan biyopsinin yerini ve derinliğini saptamak için, sol böbreğin alt kısmında yer alan omurganın merkezine doğru olan noktadan ve alt kısmın kenarında yer alan iliak kemiğin kenarına doğru olan mesafeyi ölçmek için Kark ürogram hesaplamasından yararlanılır.
Hastaya böbrek biyopsisi yapılmadan önce; yapılacak olan testle ilgili olarak; olabilme ihtimali olan riskler ve komplikasyonlar konusunda bilgilendirildiğine ve uygulamayı kabul ettiğine dair bir belge imzalatılır. Hastaya yapılacak olan böbrek biyopsisinin aşamalarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Hasta böbrek biyopsisine girmeden bir gece önce yemek yemeyi keser.
- Yapılacak olan prosedüre kontraendikayonlar bulunup bulunmadığını saptamak amacıyla idrar ve kan testleri yapılır.
- Hasta yüzükoyun yatırılır.
- Sırt bölgesinde gerekli olan kark ürogram ölçüsü hesaplanarak, üç nokta işaretlenir.
- Uygun bir pozisyon yaratabilmek için kum torbası ve petler hastanın alt kısmına yerleştirilir.
- Eğer hastanın böbreği nakilse pet ve kum torbaları sırtına yerleştirilir.
- Nabız ve tansiyon biyopsi süresince takip altında tutulur.
- Giriş yapılacak alanlar anestezik maddeyle iyice silinerek temizlenir.
- Müdahale ultrason cihazı eşliğinde yapılır.
- Doktor iğnenin yerini saptadıktan sonra lokal anestezi, intravnöz anestezi veya sedasyon uygular.
- Hastadan derin bir nefes alarak, aldığı nefesi kırk beş dakika tutması istenir.
- Doktor BT ve ultrason yardımıyla böbrek dokularına biyopsi iğnesini yerleştirir.
- Hastadan renal doku örneği alınır
- Delme iğnesi yerleştirirken asta hafif bir klick sesi duyar ve hafif bir basınç hisseder. Bu ses renal membranın delinerek gereklı olan materyalin alındığını gösteren bir sestir
- İstenen biyomateryaller alındıktan sonra iğne çıkarılır.
- Dokular iğnenin bağlı olduğu şırınga yardımıyla alınır.
- Bazı durumlarda; kan damarlarına kontrast bir madde yerleştirilir.
- Gerekli olan materyal toplanıp işlem tamamlandığında, biyomateryal sıkma sırasında bir tık sesi duyulur.
- İğne dikkatli bir şekilde çıkarılır.
- Delinen bölge steril edildikten sonra gerekli olması durumunda dikiş atılarak gazlı bezle kapatılır.
- Alınan örnekler gerekli olan incelemenin yapılması için laboratuvara yollanır.
Zararları
- Ponömotoraks
- Etrafında bulunan iç organların hasar görebilmesi
- Kas dokularında enfeksiyon oluşması
- Yoğun kanamalar
- Ateş
- Renal kolik
- Şiddetli ağrı
- Miyokart enfarktüsü
- Böbrekte alt kutup yırtılması
- Kan basıncının düşmesi
- İnternal arteriyovenöz fistül oluşması
- Püpülan paranfrit
- Perirenal hematom oluşması
Sonuç
Böbrek biyopsisi yardımıyla alınan doku örnekleri anında gerekli olan araştırmanın yapılması amacıyla laboratuvara yollanır. Doku örneklerinin sonucunun tam anlamıyla alınması dört veya beş günü bulsa bile bu işlem gerekli olan durumlarda yirmi dört saate kadar indirilebilir.
Yapılan tetkikte alınan sonuç normal veya anormal olabilir.
Normal Sonuç
Böbreklerin normal işleyişi ve değişmemiş olan yapısını göstermektedir.
Anormal Sonuç
Sonucun anormal çıkması; böbreklere ait olan dokuların değişim gösterdiği anlamını taşımaktadır. Bu da; oluşan bir enfeksiyon, nakledilen yeni böbreğin dokularını uyumsuzluğu, bağ dokusuyla ilgili rahatsızlıklar, kan akışındaki sorunlar, yetmezlik gibi ciddi sağlık sorunlarının varlığını göstermektedir.
Soru - Cevap