Gastroskopi Uygulaması Nedir, Nasıl Yapılır, Uygulama Öncesi ve Sonrası Yapılması Gerekenler

Vücut içerisinde çeşitli durumların belirlenebilmesi amacıyla bir cihaz vasıtasıyla ağızdan girilerek ince bağırsakların başlangıç kısmının ve midenin görüntülenmesi işlemi olan gastroskopi uygulamasının öncesi ve sonrası detayları.

Gastroskopi Nedir, Nasıl Yapılır?

Gastroskopi öncesi hazırlık detaylarını paylaşmadan önce gastroskopi nedir sorusunun cevabını vermeliyiz. Daha sonra gastroskopi neden yapılır ve gastroskopi nasıl yapılır sorularının cevaplarını inceleyeceğiz.

 Gastroskopi, ucunda ışıklı bir kamera bulunan ince ve bükülebilen bir görüntüleme cihazı ile ağızdan girilerek yemek borusundan başlayıp mide ve ince bağırsakların başlangıç kısmına kadar olan bölümün görüntülenerek incelenmesi işlemidir. İşlem sırasında elde edilen görüntü ekrana yansıtılarak inceleme yapılmaktadır ve şikayetler sonucu hastalık teşhis ve tanısı için oldukça net bilgi veren başarılı bir yöntemdir.

Uygulama için herhangi bir yaş sınırı belirtilmezken, çocuk gastroskopisi adı altında çalışan klinikler olduğu ve bazı merkezler tarafından özellikle ailesinde mide kanseri bulunan 35 yaş üstü kişilerin risk teşkil ettiği için rutin olarak gastroskopisi incelemesi yaptırması önemle tavsiye edilmektedir. İşlemi yapan merkezlerde hastalara lokal uyuşturucu sprey verilmektedir ve uygulama sırasında herhangi bir şekilde acı hissetmeleri söz konusu olmamaktadır.

Gastroskopi Gereken Durumlar

Gastroskopisi işleminin gerekli görüldüğü durumlar, nedeni bilinmeyen ve tespit edilememiş karın ağrıları, yutmada güçlük çekilmesi, yemek borusundan kaynaklı şikayetler, göğüs arkasında ve karnın üst kısmında yanma ve de ağrı hissedilmesi, nedensiz kilo kaybedilmesi, üst sindirim sistemi ile alakalı kanamalar, yemek borusu ya da mide kanseri şüphesi, küçük polip ve tümörlerin varlığı ve teşhis edilmesi şeklinde sıralanmaktadır. Bahsi geçen rahatsızlıkların teşhis edilmesi, tanı konulması ve tedavi edilmesi aşamasında gastroskopi kullanılmaktadır.

Doktor tarafından gastroskopisi uygulamasının gerekli görüldüğü kanısı ortaya atıldığında hasta üzerinde hissedilen psikolojik baskı ve korku toplum içinde var olan ve yayılmış genel bir endişedir. Bu aşamada akla gelen ilk şey bu işlemin nasıl yapılacağı sorusudur. Öncelikle gastroskopi işlemine gelen hastanın kendini rahat hissetmesi oldukça önemlidir. Uygulama hakkında bilgi verilen hastanın, kendisini uzmanların yönlendirmesine bıraktığında kısa süre içinde işleme başlanıp sonuçlandırılacağını biliyor olması gerekmektedir.

Gastroskopi Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Gastroskopisi işlemi konusunda uzman ve uygulamayı iyi bilen gastroenteroloji araştırma görevlileri tarafından yapılmaktadır.
• İşlem öncesi yukarıda da anlatıldığı gibi uygulama hakkında hastaya bilgi verilmekte ve uygula için öncesinde hastadan yazılı onay alınması gerekmektedir.
• Hasta hemşire refakatinde hazırlık odasına alınmalı ve tek kullanımlık uygulamaya uygun kıyafetler verilmelidir.
• İnceleme odasına alınan hastanın uygulama için kıyafetini giymiş olması ve eğer takma dişleri ya da gözlüğü varsa çıkarmış olması gerekmektedir.
• Hastalara işleme başlamadan önce rahatsızlık hissetmemesi, bulantı ya da kusma gibi bir durum yaşamaması için boğaza sıkılan sprey ile bölge uyuşturulmakta ve refleks ile ağzın kapatılmaması için bir dişlik yerleştirilmiş olması gerekmektedir
• 15 dk gibi bir süre etki gösteren bu uyuşturucu sprey ile uygulamada kendisini iyi hissetmeyeceğini düşünen ve ya korkan hastalar için işlemin kısa süreli anestezi altında yapıldığı da görülmektedir.
• Hastanın işlem boyunca sol tarafına doğru yatar pozisyon alması sağlanmalıdır.
• Uygulama için hazır olan hastanın ağzından ucu ışıklı küçük yumuşak ve bükülmeye elverişli endoskopi tüpü salınarak görüntüleme başlatılmaktadır.
• İşlem sadece teşhis görüntülemesi yapmak için yapıldıysa yaklaşık 15 dk gibi bir sürede sonuçlandırılmaktadır.
• Ancak bazı durumlarda polip temizliği ve ya patolojik inceleme için parça alınmasının gerekli görülmektedir. Bu gibi durumlara süre biraz daha uzayabilmektedir.
• Patolojik inceleme için yapılan işlem de hasta farklı bir durum hissetmeyecektir. İncelemeye gönderilen parçalarla ilgili yaklaşık 3 gün sonrasında değerlendirme yapılabilmektedir.
• İşlem bitiminde hasta dinlenme odasına alınarak yarım saat gibi bir süre dinlenmesi uygun olacaktır.

Gastroskopi Öncesi ve Sonrası Hazırlıklar

Gastroskopi işlemine gelecek hastaların, anestezi uzmanının eşliğinde sedasyon yoluyla yapılacak bu önemli inceleme tekniğinden çekinmemeleri ve erken teşhis yapılabilmesi için vakit kaybetmeden randevu almaları gerekmektedir.

Gastroskopi öncesinde hastanın midesinin tamamen boşaltılmış olması gerekli görüldüğü için yapılması gereken bazı hazırlıklar mevcuttur. Öncelikle hasta, işlem günü bir aksama ya da sorun yaşanmaması adına bu konuda bilgilendirilmelidir.

• Hastanın işlemden 6-8 saat öncesinde katı gıda alımını, 4 saat öncesinde de sıvı tüketimini bırakmış olması gerekmektedir.
• İşleme 4 saat kalaya kadar su, çay, posasız meyve suları içilebilir ancak 6-8 saat gibi bir süre aç kalması önemlidir.
• Midenin daha geç boşalacağının düşünüldüğü durumlarda, işlemden 24 saat önce sıvı diyetine başlanarak aç kalınma süresi 8-12 saate çıkarılabilir.
• Mide çıkışında darlık olması söz konusu ise hastaya nazogastrik sonda takılarak boşaltma işlemi gerçekleştirilmektedir.
• Hastanın geçirmiş olduğu kalp kapağı ameliyatı ve protez kapakçık takılmış olması durumunda uzmanın konu hakkında bilgisi olmalıdır ve hastaya işlem öncesinde de sonrasında da antibiyotik verilmelidir.
• Hastanın sürekli kullanmakta olduğu ilaçları varsa özellikle şeker hastaları için önerilen Comadin benzeri kan sulandırıcılar ile ilgili doktora bilgi verilmesi oldukça önemlidir.
• Aspirin ve benzeri ilaçların işlemden 7 gün önce, vitamin, demir ve romatizma ilaçlarının işlemden 5 gün önce kesilmesi gerekmektedir.

Hazırlık sonrası uygulama işlemine alınan ve işlemi tamamlanan hastalar gastroskopi sonrasında dinlenme odasına alınmaktadır. Yapılan incelemede değerlendirilen görüntüler sonrası doktor görüşüne göre rapor hazırlanarak hastaya inceleme sonuçları verilmektedir.

Uzman tarafından onay verilmesi halinde hasta taburcu edilmekte, eve gittiğinde 3-4 saat aralığında uzanarak dinlenmesi uygun görülmektedir. İşlem bitiminden 2 saat sonrasında boğazda da uyuşukluk hissedilmiyorsa normal yeme içme düzenini dönülmesinde sakınca yoktur.

Sedasyon uygulaması ile işleme alınan hastaların ancak işlemden 3 saat sonra araç kullanmaları uygun olacaktır. Yaşanan gaz sıkışmaları ve biopsi sonrası hafif kanamalar normaldir. İşlem sonrası yaşanan bu sıkıntılar için endişeye kapılmadan doktorunuza danışmanızda fayda görülmektedir.