Bağırsak incelenmesi ve doku alınarak mikroskop cihazında hücrelerin incelenerek hastalık tanısı koymak için gerçekleştirilen işlemin nasıl yapıldığı
Kolonoskopik Biyopsi Neden Yapılır?
Hastanın şikayetleri doğrultusunda doktor tarafından kolonoskopi yapılırken ince bağırsaktan ya da kalın bağırsaktan doku örneği alınması işlemidir. Kolonoskopi anal yolla yapılarak bağırsakların incelenmesi sonucunda gerçekleştirilmektedir. Çok ince ve uzun ucunda kamera ve ışık olan bir hortum yardımıyla yapılmaktadır. Bağırsakların görüntülemesi için kameradan görüntü monitöre aktarılacak doktorun monitörde bağırsakları incelemesi sonucunda gerekli gördüğü yerden çok küçük doku örneği alacaktır. Biyopsinin yapılma nedenlerini şu şekilde sıralamamız mümkündür:
- Kolon kanseri belirtileri;
- Bağırsaklarda anlaşılamayan sebepler;
- Kanama olması;
- Karın bölgesinde şiddetli ağrı;
- Hızlı kilo kaybı;
- Kabızlık ya da ishal.
Kolonoskopi sırasında doku örneği alınmaktadır. Bu işlem sırasında hastalarda yapılan kolonoskopi sırasında polipler görülmesi durumunda da giderilmesi için uygulanmakta olan bir işlem olmaktadır.
Ailesinde kolon riski olan kişilerin 50 yaş üzerinde olması durumunda her 10 senede bir yaptırması gerekmektedir. Şayet yukarıda ki sebepler hastada bulunması halinde daha erken yaşta da gerçekleştirilebilir.
Kolon kanseri tanısını koymakta tamamen güvenilir bir işlem olması nedeniyle uygulanmaktadır.
Yapım Aşamaları
Gastroentoloji alanında uzmanlaşmış bir hekim tarafından gerçekleştirilmektedir. Hastanın şikayetleri sonucunda yapılacak ve tanının konulmasında güvenilir bir yöntem olmaktadır. Çoğunlukla kolonoskopi sırasında hastanın bağırsaklarında anormal bir durum görülmesi halinde parça alınır. Kapsamlı özel hastanelerde ya da devlet hastanelerinde SGK kapsamında herhangi bir ücret ödenmeden yapılmaktadır.
Öncesi
İşlem sırasında bağırsakların boş olması gerekmektedir. Bu nedenle de 72 saat öncesinde hastanın berrak sıvılarla beslenmesi gerekiyor. Bağırsakların dolu olması ile birlikte inceleme yapılamayacaktır. Hastanın diyeti içerisinde tanesiz sıvı gıdalar olmalıdır. Şunlarla beslenmesi uygun olacaktır:
- Et ya da tavuk suyu;
- Sade kahve veya çay;
- Meyve suyu;
- Su;
- Tanesiz çorbalar.
Rengi kırmızı ya da koyu renkte olan sıvıların alınmamasına dikkat edilmelidir. Bu sıvılar bağırsakların renginde değişiklikler olmasına neden olur. İşlemden 12 saat öncesinde ve 3 saat öncesinde bağırsak temizliği yapılmalıdır. Bunun için doktor tarafından özel ilaçlar verilecek ve lavman yapılacaktır.
Hastaların işlem sırasında acı çekmemesi için özel bir ilaç verilecek ve genellikle genel anestezi altında yapılmaktadır.
Biyopsinin Yapılması
Hastanın vücudunda herhangi bir takı olmamalı ve rahat kıyafetler giyinmelidir. Özel hastane önlüğünün giyilmesi ile birlikte hastanın açılan damar yolundan anestezi verilir ve hasta uyutulur. Sedyeye yan yatması ile birlikte anal yolla gerçekleştirilecek işlem yapılmaktadır.
Anüsten kolonoskop cihazı girmesi ile birlikte rektum ve kolon içerisinde ilerleyecek ve görüntü monitöre aktarılacaktır. İşlemin gerçekleşmesi çok yavaş olur. Bu sırada hastanın bağırsaklarının tamamı görünmesi için karbondioksit gazı verilerek şişirilmektedir. Doktor tarafından bağırsak incelemesi esnasında uygun görülen yerden pirinç tanesi büyüklüğünde bir doku örneği alınacak ve bütün bağırsakların ayrıca rektum incelenmesi sonucunda işlem sonlandırılacaktır. Kolonoskopik biyopsi işlemi ortalama olarak 40 dakika sürmektedir.
Sonrası
Prosedür sonrasında hastanın yatıştırıcı ilaç verilmesi sebebiyle yaklaşık olarak 1 saat boyunca dinlenme odasına alınarak bekletilecektir. Herhangi bir komplikasyon gelişmemesi durumunda hastanın kendisine gelmesi halinde taburcu edilir. Komplikasyon gelişmesi durumunda ise hastaların hastaneye yatırılması gerekmektedir. İşlem sonrasında hastanın bir miktar ağrısı ve bağırsak gazı olacaktır. 24 saat içöerisinde bağırsak gazları tamamen boşalacaktır. Şayet 24 saat geçmesine rağmen hala gaz şikayetiniz varsa doktorunuza gitmelisiniz. Kolonoskopik biyopsinin yapımı sırasında alınan parça özel bir kutu içerisine konularak laboratuvara gönderilecektir. Patoloji hekimi tarafından incelenmesi yaklaşık olarak 5 ile 7 gün arasında sonuçların çıkması beklenecektir.
İlk birkaç gün hastanın katı yiyecekler yememesi ve bol su içmesi önerilmektedir.
Riskleri
Riskleri çok nadiren görülmektedir. Hastalarda komplikasyon gerçekleştiği zamanlarda kolonoskopi yapılırken hatalı bir işlem sonrasında olacağı gibi daha sonrasında hasta kaynaklı da olabilir. Görülen komplikasyonlar şunlardır:
- Kanama;
- Bağırsak gazı;
- Karın bölgesinde ağrı;
- Mide bulantısı.
Görülen yan etkiler ilk birkaç gün içerisinde kendiliğinden geçmektedir. Hastanın katı gıdalar ilk günlerde yememesine dikkat etmelidir. Yan etkiler uzun sürmesi durumunda ise doktor bilgilendirilmesi gerekiyor.
Sonuçları
Patoloji hekimi tarafından hazırlanan sonuç ortalama olarak bir hafta içerisinde tamamlanmaktadır. Hastalığın tanısını ve uygun tedavi hekim tarafından başlatılmalıdır. İncelenen parçanın sonucunda hastanın şikayetlerinin neden kaynaklandığının tanısı konulmaktadır. Şayet doku üzerinde kanserli hücreler bulunması sonucunda doktorunuz tarafından tanı koyabilmek ve kanserin hangi evresinde olduğunuzu anlamak için başka tetkiklerde yapılmaktadır. Hazırlanan raporda şu sonuçlar yazabilir:
- Lezyonlar;
- İyi huylu ya da kötü huylu tümörler;
- Polipler.
Hastanın raporunda yazan sonuçla birlikte doktor tarafından şikayetlerin ortadan kaldırılması için uygun tedavi başlanacaktır.
Soru - Cevap