Gebeliğin 10 ya da 13. haftasında yapılarak anne karnındaki bebekte anormal gelişimin tanısını koymak amacıyla yapılan biyopsi hangi durumlarda ve nasıl yapılır?
Koryon Villus Biyopsi Neden Yapılır?
Anne karnında gelişmekte bebeğin sağlığı hakkında bilgi veren bir test olmaktadır. Bebeğin genlerinde ya da kromozom sayısında herhangi anormal bir durumun olup olmadığını anlamak için yapılmaktadır. Bu test her gebelikte yapılmayıp, yapılması için aşağıdaki nedenlerden kaynaklı olarak gebeliğin 10 ile 13 haftalarında yapılmaktadır.
- Anne ya da babanın genetik hastalığının olması;
- Yakın akrabalarında bebeğe geçebilecek genetik hastalık varsa;
- Daha önceden genetik hastalığı olan çocuk dünyaya gelmesi halinde;
- Ultrason görüntülemesinde bebekte anormal gelişimin farkına varılması.
Ultrason görüntülemesi sırasında bebekte anormal bir durum görülebilir. Bebeklerin ense kalınlığı ya da yapılacak kan testleri sonucunda doktor tarafından genetik bir hastalık şüphesi ile istenebilir. İşlem sırasında ultrason görüntüleme tekniği uygulanarak yapılacak olması nedeniyle uzman ve deneyimli bir hekim tarafından gerçekleştirilmesi sonucunda herhangi bir komplikasyon oluşmamaktadır. İşlem sırasında anne karnına bir iğne ile girilecek ve bebeği beslemekte olan plesanta dokusunda bulunan damarlardan çok küçük bir parça alınacaktır.
Gelişen bebeğe zarar gelmemesi ya da annenin farklı organlarının hasarı olmaması için ultrason görüntüleme tekniği altında gerçekleştirilmektedir.
Biyopsi Aşamaları
Plasenta bebek ile aynı genetik yapıya sahip olmaktadır. Bu nedenle de gelişmekte olan bebekten doku alınmadığı için bebeğe herhangi bir zararı olmayacak, sadece plesantadan çok küçük bir doku örneği alınacaktır. İşlem sırasında en ufak bir hatanın hem bebeğe hem de anne adayına zarar verecek olduğundan sadece uzman hekimler tarafından gerçekleştirilmelidir. Kadın doğum uzmanı tarafından istenmesi halinde ultrason görüntülemesi kullanılarak yapılacağından hastane ortamında yapılmalıdır. Bu işlem için SGK güvencesi olan gebe bir kadın herhangi bir ücret ödemeden yaptırabilir.
SGK güvencesi olmayanlar ise devlet, araştırma ya da üniversite hastanelerinde yaptırabileceği gibi ücretini kendisi ödeyip özel hastanelerde de yaptırabilir.
Hazırlanma
Doktor tarafından istenmesi ile birlikte hangi gün yapılacağının randevusu alınmalıdır. Fakat öncesinde anne adayında bazı kan testleri yapılacak ve özellikle bulaşıcı hastalıkların olup olmadığı kan tahlilinde bakılmalıdır. Genellikle randevu 4 gün sonrasına verilmektedir. Kan uyuşmazlığı olan çiftlerde Rhogam kan testi yapılması ile birlikte Rhogam enjeksiyonu yapılması ve bebeğin sağlıklı dünyaya gelmesi önerilmektedir. Gebe kadının öncesinde cinsel ilişkiye girmemesi, çok hafif bir yemek yemesi, işlemden önce mesane ve bağırsaklarını boşaltması gerekmektedir. Ayrıca anne adayının rahat giysiler giymesi ve herhangi bir takı takmaması da gerekmektedir.
Aşamaları
İşlemin çok zor olması nedeniyle ve en ufak bir hatanın zarar vermesi ile sonuçlanacağından sadece uzman hekimler tarafından uygulanmalıdır. Diğer biyopsi örneklerinde kullanılan iğneden daha ince olan bir iğne ile gerçekleşmektedir. Hastanın iğnenin girmesi sırasında hafif bir ağrı hissedebilir. Fakat ciddi bir ağrı duymayacak olması nedeniyle anestezi uygulanmamaktadır.
- Uygun pozisyonda anne adayının yatırılması;
- Plasentanın konumunun ultrason cihazı yardımıyla belirlenmesi;
- Özel bir sıvı ile karnın temizlenmesi;
- Ultrason görüntülemesi ile birlikte iğnenin karından içeri girmesi;
- Parçanın alınması;
- İğnenin çıkartılması.
İşlem birkaç dakika sürmektedir. Bu süre içerisinde anne adayının hareket etmeden uzanması gerekmektedir. İğne çok ince olması nedeniyle ve uyuşturulmayacağı için sadece girişinde çok hafif bir ağrı hissedilecektir. Bunun dışında herhangi bir ağrı hissedilmez. Parçanın alınması işlemi sonrasında şırıngaya çekilen doku örneğinin özel bir kabın içerisine konularak patoloji laboratuvarına gönderilecektir.
Sonrası
Mikroskop ile birlikte patoloji hekimi tarafından inceleme yapılacaktır. Bu inceleme sonrasında genlerde anormal bir durum olup olmadığının tanısı birkaç gün içerisinde çıkacaktır. Fakat anormal bir durum olması halinde farklı işlemler uygulanarak, kromozom sayısı gibi detayların da incelenmesi sonucunda 1 hafta içerisinde rapor çıkacaktır. Gebe bir kadının işlem sonrasında hemen gündelik hayatına dönebilir.
Herhangi bir komplikasyon gerçekleşmemesi durumunda, hastanın sonuçların çıkmasıyla birlikte doktoruna tekrardan giderek bilgi almalıdır.
Riskleri
İşlem sırasında ortalama olarak plasentadan en fazla 15 mikrogram bir doku örneği alınmaktadır. Bu işlem sonrasında incelenecek ve kromozom ya da genetik bir hastalığın teşhisi kolaylıkla konulacaktır. Sonuçların güvenilir bir test olması nedeniyle daha riskli gebeliklerde tercih edilmektedir. Uygulama sonrasında nadiren görülmekte olan komplikasyonlar içermektedir. Bu sebeple de yaptırmadan önce anne adayının bilgilendirilmesi gerekmektedir.
- Kısa süreli kasılmalar;
- %1 oranında düşük;
- Nadiren bebekte fiziksel hasa4;
- Enfeksiyon.
İşlemin erken yapılması sonucunda kromozom sayısını net olarak vermeyeceği için birkaç hafta sonrasında tekrarlanma ihtimali bulunmaktadır. Bu nedenle de gebelikte ne zaman yapılacağına doktor karar vermelidir. Kan uyuşşmazlığının olması durumunda mutlaka bunun tedavisine yapılmalıdır. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki %2 oranında anne adayında çok hafif kanama görülmektedir. Kanamalar hemen oluşacağı gibi sonrasında da oluşabilir. Şayet kanama olması halinde doktora gidilmelidir. Aksi takdirde düşük riski artmaktadır.
Soru - Cevap