Vajinal Ultrasonun anne adayları için önemli bir anlamı bulunmaktadır. Bu tetkik; fetüsün gelişiminden doğum zamanı ve nasıl oluşacağı konusunda en detaylı bilgilerin edinilmesini sağlamaktadır.
Vajınal Ultrason
Tıp dalında, bilhassa ultrason konusundaki ilerlemeler; sağlık problemleriyle başarılı bir biçimde başa çıkmayı ve oluşabilecek sağlık sorunlarını erken safhalarda teşhis etmeyi sağlamıştır. Ultrason diagnostiği konusunda en yeni gelişim vajinal ultrasondur. Vajinal ultrason sayesinde kadınlar; hamilelik süreçlerini dokuz ay boyunca kontrol altında tutabilmektedir.
Modern ve teknolojik bir şekilde geliştirmiş olan vajina ultrason cihazları yardımıyla; rahim, vajina, serviks, fallop tüpleri, serviks, mesane ve yumurtalıkların detaylı olarak incelenmesine olanak verir. Vajina ultrasonun diğer tekniklerle karşılaştırıldığında; hastalara sağlamış olduğu bir takım avantajları bulunmaktadır:
- İnceleme yapılması için mesanenin doldurulmasına gerek kalmaz
- Sensör yardımıyla organlar daha net ve detaylı şekilde incelene bilmektedir.
- Yapılan araştırmaların ve paralelinde konulan teşhisin kalitesi daha yüksek olmaktadır.
- Gebeliğin daha erken bir tarihte teşhis edilmesine olanak verir.
- Hızlı, güvenli ve ekonomik bir uygulamadır.
- Bu tetkik sayesinde; jinekolojik rahatsızlık, erken gebelik, endometrioz, leiomyoma, endometriozis, polip, hiperplazi, maling tümörleri gibi durumlar rahatlıkla takip edilebilmektedir.
Gebelikte yapılan vajinal ultrasonların çeşitli amaçları bulunmaktadır:
- İlk vajinal ultrason dokuz ile on hafta arasında yapılır. Emriyonun genetik yapısında herhangi bir anormallik olup olmadığı tespit edilir.
- İkinci vajinal ultrason on altıncı ile yirminci hafta arasında yapılır. Bebeğin cinsiyeti belirlenir.
- Üçüncü vajinal ultrason ise otuz iki ile otuz dördüncü hafta arasında yapılmaktadır. Bebeğin boyu, kilosu ve yüz özellikleri incelenir.
- On birinci haftayla on üçüncü hafta arasında ikili test yapılır. Bu testte bebeğin ense kalınlığı ve boyu ölçülerek anne adayından alınan kanla birlikte down sendromu ve nöral tüp defekti olup olmadığı incelenir.
Gebelikte Vajinal Ultrason
Gebelikte yapılan vajinal ultrason; gebeliklerin erken bir şekilde saptanması; ve gebelik süresi boyunca bebeğin gelişimin sağlıklı bir şekilde takip edilmesine olanak vermektedir. Vajinal ultrason, norma ultrasondan farklı olarak ektopik gebelikleri teşhis edebilmektedir. Bu yöntemle vajinada gelişmekte olan uterus ve fetüs görüntüsü monitörden detaylı olarak izlenebilmektedir. Bu teknik vasıtasıyla anne karnında bulunan embriyonun gelişim sırasında oluşan problemler olabilecek en erken zamanda fark edilebilmektedir.
Gebelikte yapılan vajinal ultrasonun yapılma amaçlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Hamileliğin erkenden belirlenmesi
- Rahimdeki fetalin gelişmesinin kontrol altında tutulması
- Fetusun yaşayabilir olasılıklarının değerlendirilmesi
- Rahmin büyüklüğünün incelenmesi
- Embriyo plesente belirlenmesi
- Annenin embriyoyu taşımasıyla ilgili oluşabilecek tehditlerin belirlenerek teşhis edilmesi
- Boşluğun tahmin edilmesi
- Uterus fibroid tanısı
- Doğum tarihinin saptanması
Her ne kadar anne adayları önerilen vajinal ultrason konusunda; bebeğe zarar verebileceği şeklinde endişeye kapılsa da bu tekniğin bebek açısından oldukça güvenli bir inceleme yöntemi olduğu aşikardır. Vjinal sensör fetusa ulaşmaz ve bebekle yakın temasta bulunmaz. Cihaz tarafından yayılan ultrason dalgaları bebeğe hiçbir şekilde zarar vermemektedir.
Vajinal bir sensör yardımıyla iki veya üç milimetre çapındaki kese yirmi sekiz günlük döngü menstruasyonu sırasında üç gün civarında bir gecikme ile kendini gösterebilmektedir. Başka bir deyişle, dört hafta üç günde hamilelik tespit edilebilir. Yumurtanın ilk yapısal ve fiziksel bir parçası olan yumurta kesesi intrauterin hamiliği doğrular. Beşini haftada kese boyutu beş veya altı milimetre çapında gözlenmekte; beş ile yedi hafta arasındaysa fetüs torbası günde bir milimetre genişler. Embriyo; vajinal ultrason tarafından bir veya iki milimetre boyutuna geldiğinde yani beşinci haftada rahatlıkla saptanabilmektedir.
Vajinal ultrason yardımıyla bebeğin kalp atışı; kese beş milimetre çapına ulaştığında yani altı veya yedi haftalık gebelik süreci içinde duyulmaya başlar. Bu dönemde bebeğin kalp ritmi dakikada yüz atım civarındadır. İlerleyen üç hafta süresince bu ritim hızlanır ve sekizinci haftada dakikada yüz seksen atım olur.
Yapım Aşamaları
Vajinal ultrason gerekli görüldüğü durumlarda hastalarda gaz sorunu varsa; uygulama yapılmadan birkaç önceden aktif karbon veya enzim prepatları kullanılmalıdır. Beş ile yirmi dakika arasında zaman aralığında uygulanan vajinal ultrasonun yapım aşamalarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- Vajinal ultrason çekilen bayanların uygulamadan önce mesaneleri boş olmalıdır.
- İlk vajinal ultrason genellikle adet döngüsünü izleyen beşinci, dokuzuncu, on dört ve on yedinci günlerinde yapılır.
- Ultrason çekilmeden on veya on iki saat evvel yemek yemenin kesilmesi gerekmektedir.
- Hasta belden aşağı soyunur.
- Hasta Jinekolog masasına veya özel bir kanepeye yatırılır.
- Hastanın altına temiz bir hasta bezi serilir.
- Vajina içinde akut iltihap yoksa bu uygulama ağrısız gerçekleşir.
- Sensorun ucuna hijyen amacıyla tek kullanımlık bir prezervatif takılır.
- Tetkik sırasında ses dalgalarının iletkenliğini sağlamak amacıyla sensorun ucu özel jelle yağlanır.
- Doktor hastanın vajinasından içeri doğru cihazı sığ olarak yerleştirir.
- Rahimin içinin net bir şekilde resmini alabilmek için sağa sola doğru oynatır.
- Alınan monitör görüntüleri kayıt edilir.
Soru - Cevap