Ultrason Terimleri Nelerdir? Hangi Terim Ne Anlam Taşır?

Gebelik sürecinde, ultrason uygulamalarıyla birlikte pek çok parametrik değer ortaya çıkmaktadır. Ayrıca bu terimlerin farklı ve önemli anlamları da bulunmaktadır.

Genel Ultrason Terimleri

Hamile kadınların bebeklerinin ultrason değerlendirmesinde kullanılan bir takım terimler bulunmaktadır. Sizlere bu yazımızda ultrason terimleri ve gebelikte ultrason terimleri olarak tüm bilgileri aktarıyor olacağız. Gebelik ultrason terimleri olarak karşımıza çıkan FTA, GS, GA, BPD, D, AUA ve DR terimleri normal değerleri bilinmelidir. Çünkü ultrasonda bebeğin gelişimi sürekli takip edildiği için hamilelikte gerekli olan durumlar gözlemlenmelidir. Ultrason uygulamasında farklı parametreler de bulunmaktadır. LMP, HC, AC, FL ve CRL gibi terimlerin de bilinmesi gerekiyor.

Terimler ve Anlamları

Gebelikte ultrason terimleri gerçekten önemli kavramlardır. Çünkü ultrason terimleri ve normal değerleri kontrol edildiğinde bebeğin gelişimi de ortaya çıkmış olur. Gebelik ultrason terimleri bu anlamda bilinmesi gereken özel parametrelerdir.

BPD: Baş ve kulakların üzerindeki bölümden ölçülen çap anlamına gelir.

LMP: Genel anlamda bir ultrason terimi olmamakla beraber son adet tarihinin ilk günü anlamına gelmektedir. Fakat ultrason raporlarında sık sık kullanılmaktadır.

HC: Bebeğin kafa çevresini simgeler.

AC: Bebeğin karın çevresi anlamındadır.

HL: Humerus uzunluğu yani kolun uzun kemiği anlamını taşır. Omuz ile dirsek arasındaki kolun uzun kemiği olan Humerus, down sendromlu bebeklerde daha kısa olarak saptanır.

FL: Uyluk kemiği uzunluğu anlamındadır. Femur, vücudun en uzun kemiğidir. 4.ay itibariyle bebeğin boyu hakkında bilgi sahibi olmak için kullanılır. Kolay bir hesaplamayla bu değeri 7 ile çarpabilir ve bebeğin boyunu ortaya çıkabilirsiniz.

CRL: Baş ve popo mesafesi anlamındadır. Crown Rump Length’ın kısaltılmış terimidir. Gebelikten önce bebeğin gelişimi hakkında en net bilgileri bu değere bakarak görebilirsiniz.

OFD: Bebek baş kısmının daha uzun olan ön ve arka çapını ifade eder.

AD: Bebeğin karın çapıdır.

EFW: Ultrason ölçümleriyle birlikte kullanılır ve bebeğin tahmin edilen ağırlığını ifade eder.

EDD: Bebeğin tahmini doğum tarihidir ve diğer ultrason terimleriyle birlikte kullanılır.

NT: Bebeğin ense pilisi kalınlığını ifade etmektedir.

AFI: Ultrasonda amniotik sıvı miktarının net bir şekilde ölçülebilmesi için kullanılmaktadır.

LA: Kalpteki sol kulakçığı ifade eder.

RA: Kalpteki sağ kulakçığı ifade eder.

RV: Kalpteki sağ karıncığı ifade eder.

LV: Kalpteki sol karıncığı ifade eder.

AO: Aort yani kalpten çıkan ana atardamarı ifade etmektedir.

Doppler ultrasonografinin de kısaltılmış terimleri bulunmaktadır. Bunlar;

S: Doppler dalga şeklinin en uç yani tepe noktasını ifade eder. Ayrıca kan akım hızının büyük oranda olduğu noktadır.

A: Ortalama kan akım hızını ifade eder.

D: Diastol sonu akım hızıdır. Ayrıca kalbin gevşeme safhasının en sonunda damardaki kan akım hızını ifade etmektedir.

RI: Direnç indeksidir.

PI: Pulsatilite indeksidir.

S/D: Sistol ve diyastoldeki kan akım hızı oranını ifade etmektedir.

İlk 3 Aylık Dönemde Hangi Değerlere Bakılır?

Normal süreçte hamileliğin ilk bulgusu olarak gestasyonel kesenin görülmesi kabul edilir. Bu dönemlerde rahimde yuvarlanan embriyo, HCG hormonunu salgılamaya başlamaktadır. Gebelik devam ettikçe de bu hormonun önce kan ve daha sonra idrardaki miktarında artış gözlemlenir. İdrarda görülebilmesi için kan düzeylerinin en yüksek değerlerde olması gerekmektedir. Bu hormon düzeyi daha çok 500 ile 1000 IU/mL oranına ulaştığı zaman vajinal ultrasonografi ile görüntülenebilmektedir.

CRL değerlerine de bu dönemde bakılır. Embriyonun baş-popo uzunluğu ile birlikte bebeğin yaşı belirlenebilir. Önemli bir kriterdir. Bu süreçte gestasyonel kesenin düzenli olup olmadığı, bebeğin kalp atım hızı ve hareketleri de kontrol edilir. CRL ölçümleri ilk 3 ayda bebeğin yaşının saptanmasında güvenilir bir kriterdir.

2.ve 3. Gebelik Dönemlerinde Hangi Değerlere Bakılır?

Gebeliğin son 3 aylık ultrasonunu ifade eder. Bu dönemde daha çok bebeğin organ yapılarıyla birlikte bebeğin gelişimi gözlemlenmektedir. Ayrıca kordonu ve plasentası da değerlendirilir.

Bu süreçte ilk olarak bebeğin geliş pozisyonuna bakılmaktadır. Geliş durumu makad ya da baş şeklinde olabilir fakat daha çok başın çap ölçümleri ile başlanmaktadır. BPD ölçümleri bu süreçte devreye girer. 2.trimester döneminin ilk başlarında sadece altı günlük bir yanılma payı bulunur fakat BPD ölçümleri sayesinde rahatlıkla gözlemleme yapılabilmektedir.

Yine bu süreçte fetal organlar baştan başlanılacak şekilde aşağıya doğru gözlemlenmektedir. Ayrıca bebeğin omurga yapısı da ayrıntılı bir şekilde gözlemlenir. El, kol ve bacaklar da bu incelemeye tabidir. En önemli terimler bu yüzden bpd, crl ve fta olmaktadır. Özellikle de BPD 12.haftadan sonra gebeliğin 26.haftasına kadar en güvenilir ölçüm olarak bilinmektedir.

GS ölçümleri de bu süreçte önemlidir. En erken olarak gebelikte 4 iie 5.hafta olduğunda gebelik kesesi gözlemlenmelidir. Karın bölgesinden gerçekleştirilen ultrasında gebelik 6 haftalığa ulaştıüında bu oran görülebilir. GS parametresinin yerine daha çok CRL ölçümlerinin kullanıldığını da söylemek gerekir. Bu parametreler sayesinde 18. Ve 20 haftada ultrasonda bebeğin kalbi de tam olarak değerlendirilebilmektedir.

Bebeğin ağırlığı net olarak son 3 aylık dönemde AC, BPD ve FL ölçümleriyle kontrol edilebilmektedir. Ultrasonografi uygulaması, gebelik takibinde gestasyonel yaş belirlenmesinde çok önemlidir ancak tek başına yeterli olmayabilir. Bununla birlikte Doppler USG, biyofizik skorlama ve non-stres test de yapılabilir. Gebelik kâğıdında doktorunuz bu değerlerin tamamını içeren raporu da sizlerle paylaşacaktır. Özellikle de bebeğin gelişimi için önemli olan bpd, crl ve fta değerlerinin yanı sıra ga ve gs değerleri de yakından incelenmelidir. Ultrason terimleri ve normal değerleri bu şekilde sizlerle paylaşılmaktadır. Gebelik ultrasonunda gn, crl, bpd, fta, gs ve ga terimlerinin oldukça önemli olduğu bilinmelidir.